پیدا شدن بست‌های دم‌چلچله‌ای در پاسارگاد
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد گفت: در جریان مرحله سوم پروژه بازپیرایی و سامان‌دهی بلوک‌های صفه بنای برج سنگی پاسارگاد، دو نمونه دیگر از بست‌های دم‌چلچله‌ای به‌صورت کاملاً سالم یافت شد.
افشین ابراهیمی افزود: پیش‌تر در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ عملیات سامان‌دهی در دو جبهه جنوب غربی و شمال غربی بنا با هدف خواناسازی نقشه معماری صفه و برطرف کردن آشفتگی‌های موجود به انجام رسیده و در مرحله سوم، تمرکز بر اصلاح وضعیت جبهه شمال شرقی صفه گذاشته شده است.
به گزارش ایسنا به نقل از میراث فرهنگی فارس، ابراهیمی ادامه داد: عملیات سامان‌دهی این بخش از اثر که از نیمه شهریور ماه امسال آغاز شده مشتمل بر مستندسازی، پاک‌سازی، قطعه یابی، دوباره چینی و وصالی سنگ‌ها است که در حین جابجایی بلوک‌های سنگی، دو نمونه سالم از بست‌های دم‌چلچله‌ای مشاهده شد که با احتساب دو نمونه بستی که سال ۱۳۹۹ در جبهه شمال غربی به دست آمد، شمار بست‌های سالم شناسایی شده، اکنون به عدد ۴ رسیده است.
ابراهیمی گفت: این بست‌ها که خوشبختانه از چشم ربایندگان در امان مانده‌اند برای نخستین بار در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مشاهده شده‌اند و تا پیش از این صرفاً با استناد به فضاهای خالی به‌جامانده از بست‌ها در پیکره بناها از به‌کارگیری این تکنیک برای اتصال بلوک‌های سنگی بزرگ به یکدیگر یاد می‌شده است.
او بیان کرد: آنچه ربایندگان را به سرقت و بیرون کشیدن بست‌ها ترغیب می‌کرده، استفاده از سرب اطراف آنها برای تهیه ساچمه تفنگ‌های سر پر و دیگر مصارف بوده است که این بست‌ها جدا از اینکه موضوعی بکر برای مطالعات آزمایشگاهی و کشف زوایای دیگری از معماری کهن هخامنشی هستند، به تاریخ‌گذاری دقیق‌تر اثر کمک شایان می‌کنند، در مورد کاربری بنای برج سنگی نظرات متعددی مطرح است.
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد افزود: گروهی آن را مقبره کمبوجیه، پسر و جانشین کوروش می‌دانند و بعضی آن را آتشکده یا نیایشگاه دانسته‌اند و برخی نیز آن را گنج‌خانه کوروش خوانده‌اند که در آن اسناد و مدارک مهم دولت هخامنشی نگهداری می‌شده است.
او اضافه کرد: در این میان البته اغلب کارشناسان برای این بنا کارکردی آئینی متصور هستند و معتقدند بنای کعبه زرتشت در نقش رستم از روی این اثر الگوبرداری شده است و به گمان بسیاری، معماری برج سنگی با طراحی خاص و ظرافت ساخت، در شمار شاهکارهای مهندسی هخامنشیان قرار دارد.
ابراهیمی گفت: سنگ‌های به‌کاررفته در این بنا از گونه سنگ‌های سفید آهکی است که از معدن کوه سیوند آورده شده‌اند. از سنگ‌های سیاه آهکی هم در پنجره‌های بسته و کور بنا برای تزئین استفاده شده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد افزود: تو رفتگی‌های منظم مستطیل شکل در نمای خارجی چهار ضلع برج، دیگر عناصر تزئینی بدنه‌ها هستند که شواهد آنها کماکان باقی است.
منبع: ايسنا