چرایی تفاوت آمار پزشکی قانونی و پلیس از قربانیان تصادفات رانندگی نوروز
انتشار آمار جانباختگان حوادث رانندگی در ایام نوروز ۱۴۰۱ از سوی پلیس و پزشکی قانونی حواشی را درپی داشت که پلیس و پزشکی قانونی توضیحاتی را درباره آن ارائه داده‌اند.
با پایان تعطیلات نوروزی ۱۴۰۱ ، پلیس راهنمایی و رانندگی آمار اولیه جانباختگان تصادفات رانندگی را که شامل قربانیان سرصحنه و تا ۷۲ ساعت پس از تصادف بود را اعلام کرد. این آمار حاکی از مرگ ۸۳۸ نفر در تصادفات نوروز ۱۴۰۱ بود و به عبارتی بهتر ، بیانگر مرگ ۸۳۸ نفر از ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ تا ۱۵ فروردین ماه ۱۴۰۱ در تصادفات بود. ازهمان ابتدا هم پلیس راهنمایی و رانندگی اعلام کرد که این آمار اولیه جانباختگان بوده و احتمال افزایش آن در آمار پزشکی قانونی وجود دارد.
چند روز بعد در تاریخ ۲۲ فروردین ماه، سازمان پزشکی قانونی هم آمار اولیه از شمار قربانیان حوادث رانندگی در همین بازه زمانی طرح نوروزی را اعلام کرد. بر اساس آمار پزشکی قانونی که شامل مرگ‌های ناشی از تصادف تا چندین روز بعد از وقوع آن نیز می‌شود، اعلام شد که در این ایام هزار و ۱۰۱ تن در تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. طبیعی بود که آمار پزشکی قانونی هم دقت بیشتری داشته و هم شامل مواردی می‌شود که به دلیل گذشت چندین روز دیگر در سامانه رخدادهای پلیس ثبت نشده بود.
در پی اعلام گزارش پزشکی قانونی که دو روز پس از نشست خبری رییس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور اعلام شد، سرهنگ عین الله جهانی، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک این پلیس توضیحاتی را ارائه کرده و گفته بود: در پی انتشار آمار فوت شدگان تصادفات رانندگی در بازه زمانی ۲۵ اسفند۱۴۰۰ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور ، طبیعی است آمار این سازمان با آمار پلیس مغایرت داشته باشد ، لیکن طبق رویه جاری در سنوات گذشته ، آمار نهایی متوفیان تصادفات رانندگی را پزشکی قانونی پس از بررسی های لازم و استفاده از گزارشات کارشناسی پلیس ، اورژانس ، هلال احمر و سازمان امداد و نجات و…. و یک ماه پس از بازه زمانی موردنظر اعلام می‌کرد. حال چگونه است که پس از گذشت ۱۰ روز از زمان پایان طرح نوروزی، این سازمان اقدام به انتشار چنین آماری کرده است که جای تامل و تعجب دارد و این درحالیست که هنوز آمار قطعی فوت شدگان در ماه‌های بهمن و اسفند سال گذشته از سوی این سازمان نهایی و منتشر نشده است.
جهانی از سرعت عمل سازمان پزشکی قانونی کشور در تهیه آمار فوت شدگان طرح نوروزی ۱۴۰۱ قدردانی کرده و اظهار کرده است: به نظر می رسد سازمان فوق به‌جای بررسی های بیشتر و رعایت چارچوب های تهیه آمار نهایی، دقت را فدای سرعت کرده است.
او درباره تکمیل نحوه ارائه آمار فوت شدگان حوادث ناشی از تصادفات رانندگی نیز گفته بود: آمار اعلامی از سوی پلیس مربوط به سامانه رخدادهای انتظامی ناجاست که بر اساس این سامانه ، هر تصادفی که در کشور رخ می دهد اطلاعات از آخرین وضعیت حیات رانندگان و سرنشینان آنها پس از ۷۲ ساعت استعلام و سپس اعلام می‌شود.
به دنبال این اظهارات، سازمان پزشکی قانونی نیز توضیحاتی را در مورد اعلام شمار جانباختگان حوادث رانندگی ارائه کرد. در متنی که روابط عمومی این سازمان در اختیار رسانه‌ها قرار داده، آمده است: «در خبری با عنوان «پزشکی قانونی در اعلام تلفات جاده‌ای نوروزی دقت را فدای سرعت کرد» که از قول معاون پلیس راهنمایی و رانندگی در خروجی برخی خبرگزاری ها منتشر شد، مصاحبه شونده محترم وجود مغایرت میان آمار دو مجموعه پیرامون تعداد تلفات جاده‌ای نوروز ۱۴۰۱ را امری طبیعی دانسته‌اند اما در عین حال انتشار آمار اولیه را شتابزده، خلاف رویه جاری در سنوات گذشته و قابل تامل دانسته‌اند و نسبت به چرایی انتشار آمار تلفات نوروزی قبل از انتشار آمار بهمن و اسفند گذشته ابراز تعجب نموده‌اند و نهایتاً این گونه جمع‌بندی نموده‌اند که در این زمینه دقت فدای سرعت شده است.
در ابتدا جا دارد ضمن تشکر از زحمات تمامی کارکنان خدوم نیروی انتظامی و از جمله تلاشگران راهور، از طرح چنین مطالبی در فضای رسانه ابراز تاسف نماییم و ابزار امیدواری کنیم تا عزیزانمان در نیروی انتظامی برای پاسداشت رشادت‌ها و تلاش‌های شبانه‌روزی و ممانعت از ایراد خدشه به چهره خدوم این نیرو از تکرار این نوع طرح مسئله در فضای عمومی جامعه ممانعت کنند. انتظار آن بود که عزیزانمان در پلیس راهنمایی و رانندگی به بیان چرایی طبیعی بودن مغایرت میان آمار پلیس و پزشکی قانونی می‌پرداختند و از قضاوت و بیان مطالب غیر مرتبط و غیر دقیق پیرامون آن پرهیز می‌کردند. چنان که در مصاحبه رییس پلیس اسبق راهور ناجا که طی روزهای اخیر انتشار یافته است نیز منعکس شده است، تلفات ناشی از تصادفات معلول علل مختلفی است که نظارت پلیس تنها یکی از آنها به شمار می‌رود.
چنان که در گذشته نیز بارها ذکر شده است و همکاران عزیزمان در راهور ناجا نیز کاملاً بر آن استحضار دارند، بر اساس مصوبه کمیسیون ایمنی راه‌ها مرجع رسمی اطلاع رسانی در خصوص آمار تلفات تصادفات، سازمان پزشکی قانونی کشور است. همچنین این عزیزان نیک می‌دانند که این سازمان به واسطه ارجاع تمامی موارد مرگ ناشی از تصادفات به این سازمان از سوی مراجع محترم قضایی، جامع‌ترین مرجع بررسی و اعلام این آمار در میان دستگاه‌های کشور است خلاصه این که این سازمان در این بخش ذی نفع نبوده و طبعاً ظن به کاستن و یا افزودن به این آمارها نیز در مورد آن وجود ندارد. برای هر عزیز درگذشته از تصادف، چه عزیزانی که در سر صحنه تصادف، یا حین انتقال به مراکز درمانی و یا در مراکز درمانی و با وجود تلاش کادر درمان از دنیا می‌روند، پس از ارجاع از سوی مقام محترم قضایی تشکیل پرونده شده و تمامی موارد مورد معاینه قرار گرفته و شرح معاینه و نهایتاً تعیین علت فوت و جواز دفن برای این عزیزان صادر می‌شود؛ بنابراین آمارهای این سازمان کاملاً مستند به مدارک و مستندات فرد به فرد افراد بوده و چنان که عزیزان راهور نیز می‌دانند اسامی، کد ملی و مستندات تمامی آنها موجود است.
اطلاع رسانی در خصوص تصادفات و تلاش برای هشدار به هموطنان و تشویق آنان به رعایت بیشتر قوانین جهت کاهش مخاطرات و حوادث قطعاً امری پسندیده است و از همین روی است که ارائه آمار از سوی دستگاه‌هایی که مرجعیت آماری در این زمینه ندارند و پیوسته نسبت به احصا و اعلام آمار اقدام می‌کنند به طور معمول انجام می‌شود، طبیعتاً در این میانه اعلام آمار اولیه از سوی دستگاهی که مرجع اعلام این آمار به شمار می‌رود چرا باید مایه تامل و تعجب باشد؟ آن هم زمانی که این آمار کاملاً مستند بوده و این امر نیز مسبوق به سابقه است و از جمله در زمینه اعلام آمار اولیه تصادفات نوروزی توجه این بزرگواران را به اعلام آمار اولیه تلفات تصادفات نوروزی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ جلب می‌نماییم. این در حالی است که با توجه به تعاریف مصوب کمیسیون ایمنی راه‌های کشور، کار جمع آوری این آمار مطابق تعاریف صورت گرفته تا نیمه اردیبهشت ادامه یافته و آمار نهایی پس از جمع‌بندی اعلام خواهد شد که متأسفانه آمار نهایی همواره نسبت به آمار اولیه با افزایش چند درصدی همراه بوده است.
در پایان امیدواریم تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور با همدلی و هم‌سویی و رعایت صداقت و امانت در جهت رفع مشکلات کشور و از جمله تصادفات و تلفات و خسارات و صدمات جسمی و روانی ناشی از آن قدم بردارند تا ان شاء الله روزی شاهد به بار نشستن این تلاش‌ها و زحمات و به حداقل رسیدن تلفات در این بخش و امنیت و خاطره خوش هموطنان عزیزمان در سفرها و از جمله سفرهای نوروزی باشیم.»
به گزارش ایسنا، گرچه پزشکی قانونی آمار اعلامی از جانباختگان تصادفات نوروزی ۱۴۰۱ را آمار اولیه اعلام کرد و به نظر می‌رسد که آمار هزار و ۱۰۱ جانباخته بازهم افزایش داشته باشد، اما آنچه مهم است تمرکز برای کاهش جانباختگان حوادث رانندگی در ادامه سال ۱۴۰۱ است و این امر قطعا با همراهی دستگاه‌های مختلف و همچنین مردم با یکدیگر ممکن خواهد شد.