چند درصد تهرانی‌ها حاضرند واکسن کرونا بزنند؟
پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ و دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با انجام یک مطالعه میزان پذیرش واکسن کووید-۱۹ در استان تهران را بررسی کردند.
به گزارش ایسنا، اجرای موفقیت‌آمیز برنامه واکسیناسیون علیه کروناویروس، تنها منحصر به کارایی و اثربخشی واکسن نیست و علاوه‌بر وجود یک سیستم بهداشتی منسجم و قوی، نیاز مبرمی به اعتماد عمومی و پذیرش جامعه هدف نسبت به واکسن دارد.
بر همین اساس پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ و دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با انجام یک مطالعه میزان پذیرش واکسن کووید-۱۹ را در استان تهران بررسی کردند.
این مطالعه در دو بخش کمی و کیفی انجام شد. برای انجام بخش کمی این مطالعه ۱۲۰۰ نفر از افراد بزرگسال ۱۸ ساله و بالاتر ساکن مناطق ۲۲گانه شهرداری شهر تهران، مورد بررسی قرار گرفتند. برای انجام بخش کیفی نیز ۱۰۰ نفر از سالمندان، ارائه‌دهندگان خدمات سلامتی، مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای و جمعیت عمومی به صورت هدفمند انتخاب شدند و با روش مصاحبه نیمه‌ساختارمند، ارزیابی شدند.
بررسی‌های بخش کمی این مطالعه نشان داد که به طور کلی ۸۳.۶ درصد از شهروندان تهرانی تمایل به دریافت واکسن دارند و مابقی تمایلی به دریافت واکسن ندارند.
پرس‌وجو در مورد نوع واکسن نشان داد که فقط ۶.۸ درصد از افراد هیچ تمایلی به دریافت واکسن ندارند؛ اما ۸۵.۳ درصد واکسن خارجی، ۲۵.۴ درصد واکسن ایرانی و ۹.۶ درصد هر نوع واکسن را ترجیح می‌دهند.
بررسی استاندارد جهانی نمره کووید که بیانگر نگرش مردم به عملکرد و مدیریت دولت در حوزه اپیدمی است، نشان داد که نمره ایران در این خصوص ۴۹.۲۳ است که به طور معناداری پایین‌تر از میانگین کل ۲۰ کشور (۵۲.۹۵) است و این موضوع نشان‌دهنده عملکرد متوسط ایران در این زمینه است.
طبق آنچه در قالب گزاره برگ معاونت تحقیقات و فناوری منتشر شده، در این مطالعه مشخص شد که سالمندان، افراد متاهل و افراد دارای تبعیت دارویی پایین، بیشتر تمایل به دریافت واکسن را دارند.
بنا بر آنچه در یان گزاره برگ منتشر شده، بررسی‌های بخش کیفی بر اساس تجارب چهار گروه از افراد شامل افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، جمعیت عمومی، سالمندان و کادر درمان انجام شده است.
این بررسی‌ها نشان داد که «ضعف در اعتماد اجتماعی»، «عدم اطمینان به اثربخشی واکسن»، «عدم اعتماد به ماهیت واکسن»، «عدم احساس نیاز به تزریق»، «عدم اطمینان به عدالت در توزیع واکسن»، «عدم باور به وجود بیماری»، «چالش دسترسی به واکسن کافی و قابل قبول» و «تاثیرگذاری غیر متخصصین» از مهم‌ترین چالش‌ها در زمینه واکسن است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه برای حل چالش‌های عنوان شده، نیاز به راهکارهای زیر است:
1. مدیریت اطلاع‌رسانی مبتنی بر شواهد
– اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی درباره اثربخشی و عوارض انواع واکسن‌های کووید-19
– جلوگیری از انتشار اخبار ضد و نقیض درباره عوارض واکسن
– پاسخ سریع و شفاف به رویدادهای منفی محتمل منتسب به واکسن و …
2. عدالت در واکسیناسیون عمومی
– رعایت عدالت و تجاری‌نشدن تولید و توزیع واکسن
– توجه به دسترسی واکسن برای افراد پرخطرتر و آسیب‌پذیر
– جلوگیری از سوءاستفاده شرکت‌های دارویی و واسطه‌ها
3. مشارکت جامعه و افزایش تعامل با سایر ذی‌نفعان
– اطلاع‌رسانی عمومی درباره فرآیند تولید و ارزیابی اثربخشی واکسن (داخلی/وارداتی)
– تقویت مدیریت محلی و تفویض اختیار به مدیران محلی جهت اجرای برنامه واکسیناسیون کووید-19
– دادن امکان انتخاب به جامعه از طریق تهیه سبد متنوعی از انواع واکسن و …
4. تامین واکسن
– حمایت از تولید واکسن داخلی به عنوان اصلی‌ترین منبع واکسن
– تسریع در اخذ تاییدیه واکسن ایرانی از جوامع بین‌المللی
– ارتقا ایمنی، نگهداری و ناوگان حمل‌ونقل واکسن
5. جلب اعتماد عمومی
– گردش شواهد از طریق پزشکان معتمد
– گزارش رسانه‌ای تزریق واکسن به افراد سرشناس و بانفوذ
– الگو قرار دادن برخی روحانیون و پیشوایان مذهبی در واکسینه شدن
– استفاده از ظرفیت رسانه ملی در گزارش مستمر و انعکاس واکسیناسیون مسئولین و …
به گفته پژوهشگران این مطالعه در کل به نظر می‌رسد برای افزایش میزان پذیرش واکسیناسیون کووید-19 در سطح محلی و ملی، باید سطح بهداشت، سطح سواد سلامت و میزان اعتماد عمومی به دولت در نظر گرفته شود و با برنامه‌ریزی برای افزایش سواد سلامت و به خصوص سواد واکسن، رغبت برای دریافت واکسن را افزایش داد.
همچنین در این راستا باید برنامه‌ها و استراتژی‌هایی طرح‌ریزی شود که با در نظر گرفتن حساسیت‌های مذهبی و فرهنگی، عقاید نادرست درباره واکسن برطرف شود.
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که رضایت پایینی از عملکرد دولت در بخش‌های مختلف مدیریت کووید-19 وجود دارد. بنابراین اطلاع‌رسانی به موقع و شفاف، گسترش دسترسی راحت و ارزان به تست‌های تشخیصی و امکانات مناسب درمانی، توجه به گروه‌های مختلف جمعیتی به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر و توجه همزمان به ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی سلامت می‌تواند در جهت افزایش سطح رضایت عمومی از عملکرد دولت کمک‌کننده باشد.
محققان این مطالعه انجام ارزیابی مداوم خطر را با حضور کلیه ذی‌نفعان؛ تدوین برنامه پاسخ و مدیریت کووید-19 با استفاده از نتایج ارزیابی مداوم خطر و ارزیابی مداوم مداخلات ملی را در حوزه‌های مختلف، توصیه می‌کنند.
این گزاره‌برگ نتیجه طرح مصوب معاونت تحقیقات دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی است که در سال جاری توسط رصدخانه اجتماعی کووید-19 انجام شده است.
منبع:ایسنا