چگونه متوجه شویم در معرض پوکی استخوان هستیم؟
قدرت استخوان‌های بدن ما را ۲ عامل اصلی تراکم استخوان و کیفیت استخوان تعیین می‌کند. پوکی استخوان یک بیماری عمومی استخوان است که با توده استخوانی پایین و تخریب زیرساخت بافت استخوانی و متعاقبا افزایش شکنندگی و مستعد شدن به شکستگی همراه است. تشخیص پوکی استخوان با استفاده از سنجش تراکم استخوانی صورت می‌گیرد.
خطر ابتلا به پوکی استخوان با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهد، در سن ۶۰ سالگی نیمی از خانم‌های سفید پوست دچار کاهش توده استخوانی یا پوکی استخوان هستند. هزینه‌های بالایی که پوکی استخوان به جامعه و افراد تحمیل می‌کند، باعث ایجاد چالش در سلامت عمومی می‌شود به خصوص که اکثر بیماران با مبتلا شدن به پوکی استخوان تحت درمان قرار نمی‌گیرند.
شکستگی مهم‌ترین عارضه پوکی استخوان در سنین بالا است. شکستگی ناشی از پوکی استخوان با صدمات ناچیز مانند افتادن از حالت ایستاده نیز رخ می‌دهد. شکستگی مهره‌ای می‌تواند بدون افتادن یا آسیب خاص، حتی طی فعالیت‌های معمول روزانه رخ دهد. شکستگی‌های مرتبط با پوکی استخوان اغلب منجر به درد، ناتوانی و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. شکستگی لگن از جدی‌ترین عواقب پوکی استخوان است که در موارد زیادی منجر به از دست رفتن استقلال فرد و سال‌های مفید زندگی می‌شود. انجام معاینه بالینی و گرفتن شرح حال و بررسی عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان در تمامی خانم‌های ۵۰ بالای سال و مردان بالای ۷۰ سال توصیه می‌شود.
چگونه متوجه شویم در معرض پوکی استخوان هستیم؟
_ اگر بالای ۵۰ سال هستید و سابقه شکستگی بویژه در لگن و مهره‌های گردن را دارید برای بررسی تراکم استخوان و ارزیابی نیاز به درمان، به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر سیگار مصرف می‌کنید و بالای ۵۰ سال هستید، برای ارزیابی خطر شکستگی به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر بالای ۵۰ سال هستید و سابقه یائسگی زودرس ( زودتر از ۴۵ سال) و درمان نشده دارید، برای بررسی تراکم استخوان و ارزیابی نیاز به درمان به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر والدین مبتلا به پوکی استخوان دارید و بالای ۵۰ سال هستند، برای ارزیابی خطر شکستگی به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر در حال حاضر یا گذشته به مدت بیش از ۳ ماه از داروهای کورتونی استفاده کرده‌اید، برای بررسی تراکم استخوان و ارزیابی نیاز به درمان، به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر مبتلا به بیماری‌های زیر هستید برای بررسی تراکم استخوان و ارزیابی نیاز به درمان، باید به پزشک مراجعه کرد:
*آرتریت روماتویید، دیابت نوع یک، کم کاری تیروئید طولانی مدت و درمان نشده، کم کاری تخمدان یا یائسگی زودهنگام، سوء تغذیه یا سوء جذب مزمن و بیماری‌های مزمن کبد.
_ اگر قد شما در مقایسه با گذشته ۴ سانتی‌متر کوتاه شده است، برای ارزیابی خطر شکستگی به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر به مدت طولانی از الکل، داروهای ضد صرع و داروهای شیمی‌درمانی استفاده می‌کنید، برای بررسی تراکم استخوان و ارزیابی نیاز به درمان، به پزشک مراجعه کنید.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، بسیاری از عواملی که منجر به بروز پوکی استخوان می‌شود قابل اصلاح است. می‌توان با اصلاح سبک زندگی از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرد و یا در صورت ابتلا، عوارض آن از جمله شکستگی را کنترل کردد. تغییرات شیوه زندگی می‌تواند یکپارچگی و تعادل اسکلتی عضلانی را بهبود بخشد. اقداماتی نظیر داشتن تغذیه مناسب و انجام مداوم ورزش به حفظ قدرت استخوانی و جلوگیری از شکستگی‌های آینده می‌انجامد.
در صورت تجویز پزشک، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D می‌تواند به بهبود وضعیت استخوان‌ها کمک کند. همچنین برای کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان و از بین بردن خطرات بالقوه مواجهه با شکستگی لازم است از مصرف سیگار اجتناب نمود. این سبک زندگی “استخوان سالم” نه فقط در افراد مبتلا به کاهش توده استخوانی و بیماران مبتلا به پوکی استخوان، بلکه برای همه مهم است.
منبع: ايسنا