چگونه میتوان خلاقیت را در فرزندان پرورش داد؟
محققان تاثیر مثبت پرورش خلاقیت را در کودکان بررسی و روشهای تشویق خلاقیت را ارزیابی کردند.
به نقل از نوروساینس، والدینی که میخواهند فرزندانشان خلاقتر باشند ممکن است وسوسه شوند که آنان را در کلاسهای هنری ثبتنام کنند یا در خرید اسباببازیهایی با موضوع STEM (اسباب بازیهای مبتنی بر علم، فناوری، مهندسی و ریاضی هستند که برای کنجکاوی، یادگیری و آموزش طراحی شدهاند) ولخرجی کنند. این موارد بهطور حتم میتوانند کمککننده باشند اما جیمز سی کافمن، استاد روانشناسی تربیتی، دانشگاه کانکتیکات آمریکا میگوید: من بهعنوان یک استاد روانشناسی تربیتی که مطالب زیادی در مورد خلاقیت نوشته است، میتوانم از بیش از ۷۰ سال تحقیق خلاقیت استفاده کنم تا پیشنهادات بیشتری ارائه کنم که به احتمال زیاد موثر است و بودجه شما را کم نمیکند.
در مورد پاداشها محتاط باشید
برخی از والدین ممکن است وسوسه شوند که به فرزندان خود برای خلاق بودنشان پاداش دهند، خلاقیت بهطور سنتی بهعنوان تولید چیزی جدید و مفید تعریف میشود. با این حال، پاداش و ستایش در واقع ممکن است علاقه ذاتی فرزند شما را به خلاقیت کم کند. این امر به این دلیل است که این فعالیت ممکن است با پاداش همراه باشد و نه سرگرمی که کودک بهطور طبیعی از انجام آن لذت میبرد.
البته من نمیگویم شما نباید آثار هنری فرزند خود را روی یخچال خود قرار دهید. اما از کلیگویی مانند «من هر ذره آن را دوست دارم!» یا تمرکز بیش از حد روی ویژگیهای ذاتی آنان مانند «تو خیلی خلاق هستی!» اجتناب کنید. در عوض، جنبههای خاصی را که در کارهای هنری فرزندتان دوست دارید ستایش کنید؛ «من عاشق این هستم که چگونه چنین دم نازی روی آن سگ درست کردی!» یا «نحوه ترکیب رنگها در اینجا بسیار زیباست!»
برخی از پاداشها میتوانند مفید باشند. بهعنوان مثال، برای کودکی که عاشق نقاشی است، دادن مطالبی به او که ممکن است در آثار هنری خود استفاده کند، نمونهای از پاداشی است که به او کمک میکند تا خلاق بماند.
همچنین لازمبهذکر است، فعالیتهای زیادی وجود دارد، خلاقانه یا غیرخلاقانه که ممکن است کودک علاقه خاصی به آنها نداشته باشد. در این موارد استفاده از پاداش هیچ ضرر و فایده بالقوه زیادی ندارد. اگر کودکی وظیفهای برای یک فعالیت خلاق در مدرسه دارد و از انجام آن متنفر است، شاید هیچ اشتیاق ذاتی برای آن وجود نداشته باشد.
کنجکاوی و تجربیات جدید را تشویق کنید
نتایج تحقیقات نشان میدهد افرادی که در معرض تجربیات و ایدههای جدید قرار دارند، خلاقتر از افرادی هستند که بیشتر محدود میشوند. بسیاری از والدین فرزندانی دارند که بهطور طبیعی بهدنبال چیزهای جدیدی مانند غذا، فعالیتها، بازیها یا همبازی هستند. در این موارد، بهسادگی به ارائه فرصتها و تشویق ادامه دهید.
برای کسانی که فرزندان آنان ممکن است گوشهگیر باشند، گزینههایی وجود دارد. اگرچه شخصیت از لحاظ نظری پایدار است اما میتوان آن را به روشهای زیرکانهای تغییر داد. بهعنوان مثال، نتایج تحقیقی (اگرچه روی افراد مسن انجام شد) نشان داد که جدول کلمات متقاطع یا سودوکو میتواند به افزایش روحیه پذیرش کمک کند.
دوران کودکی و نوجوانی یک دوره طبیعی برای رشد روحیه پذیرش است. تشویق کنجکاوی و مشارکت فکری یک راه است. راههای دیگر ممکن است شامل تشویق خطرپذیری معقولانه مانند تلاش برای انجام یک ورزش جدید برای یک کودک کمتر ورزشکار یا یک ابزار موسیقی جدید برای افرادی که تمایل کمتری به موسیقی دارند یا علاقه به فرهنگهای دیگر باشد. حتی تغییرات بسیار ساده در برنامه عصرانه، خواه امتحان کردن یک کاردستی جدید یا بازی روی تخته و یا کمک به پختن شام، میتواند به عادی شدن آن چیز تازه کمک کند.
به آنان کمک کنید بهترین ایدههای خود را ارزیابی کنند
وقتی کودکان بهطور ذاتی خلاق هستند، چطور؟ اکثر مردم در مورد بارش فکری یا فعالیتهای دیگری که ایدههای مختلف زیادی در آن ایجاد میشود، شنیدهاند. با این حال، به همان اندازه مهم است که بتوانیم بهترین ایده خود را ارزیابی و انتخاب کنیم.
ممکن است فرزند شما به ۳۰ راهحل احتمالی برای یک مشکل فکر کند اما اگر راهحلی را انتخاب کند که کمترین جذابیت یا قابلیت اجرایی کمی را داشته باشد، خلاقیت وی بروز نمیکند. اگر تمجید و تعریف میتواند دشوار باشد، بازخورد میتواند حتی سختتر باشد. اگر بیش از حد خشن باشید، میتوانید اشتیاق فرزند خود را برای خلاقیت از بین ببرید. حتی اگر شما بیش از حد مهربان هستید، ممکن است فرزند شما خلاقیت خود را تا حد ممکن توسعه ندهد.
اگر فرزند شما بهدنبال نظرات شماست که در بزرگسالان میتواند نشانگر خوبی برای خلاقیت باشد، پس از اینکه بارها ایدههای احتمالی را بارش فکری کردهاید، بازخورد داشته باشید. در حالت ایدهآل، میتوانید اطمینان حاصل کنید که فرزند شما هنوز احساس شایستگی میکند و بر بازخوردی که به تلاشهای گذشته او مرتبط است، تمرکز میکند. بهعنوان مثال، «من از تشبیه ادبی که در شعر خود استفاده کردی خوشم میآید. تو بهتر میشوی! چه استعارههای دیگری ممکن است در این سطر آخر استفاده کنی؟»
منبع: ايسنا