کاهش نقش آمریکا در جنگ یمن، برای بازگشت ایران به میز مذاکره کافی نیست

به گزارش ایسنا، نشریه نیوز ویک در گزارش خود با بررسی رویکرد دولت جدید آمریکا درخصوص جنگ یمن نوشت: جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده ابتکار عمل اولیه برای کاهش مشارکت  کشورش در جنگ یمن و تغییر جهت سیاست های واشنگتن برای دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک را به دست گرفته است، اقدامی که توجه ایران را که او هم در این مناقشه نقش دارد، به خود جلب کرده است.

اما کارشناسان بر سر این مسئله اختلاف نظر دارند که آیا این روش، تا زمانی که ایالات متحده رویکرد حداکثری خود درقبال توافق هسته ای ۲۰۱۵ را ادامه می دهد، می تواند راه حلی عملی باشد یا خیر.

در حالی که تلاش‌ها برای توقف حمایت ایالات متحده از جنگ در یمن، در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ سرکوب شده بود، دولت بایدن چند هفته پس از شروع به کارش کمک های تهاجمی به عملیات جنگی به رهبری عربستان سعودی را متوقف کرد. در استدلال رسمی دولت بایدن، نگرانی های مربوط به تلفات غیرنظامیان ذکر شده اما یک مقام پیشین می گوید که یک هدف اساسی دیگر نیز وجود دارد و آن ایجاد زمینه برای دیپلماسی با ایران در شرایطی است که دو کشور با بحران کنونی پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست و پنجه نرم می کنند.

جرالد فایرشتاین ، سفیر پیشین ایالات متحده در یمن در این باره گفت: از نظر من، دولت بایدن معتقد است که تلاش موفقیت آمیز برای پایان دادن به نبردها در یمن و بازگشت به روند سیاسی در آنجا می تواند مستقیماً به کاهش کلی تنش ها در منطقه کمک کند. چنین استراتژی می تواند منجر به تعامل مجدد با ایران در مورد طیف کاملی از موضوعات، از جمله موضوع هسته‌ای شود.

به نوشته نیوز ویک، اگرچه بایدن به سرعت سیاست دوران اوباما در حمایت از حملات عربستان سعودی در یمن را تغییر داد اما وی کمتر تمایل داشته که به طور قابل توجهی از سیاست تحریم های ترامپ علیه ایران عقب بنشیند. دولت آمریکا تاکید دارد که نخست ایران باید به طور کامل به تعهداتش در توافق هسته ای بازگردد، درحالیکه تهران می گوید واشنگتن به عنوان طرفی که از توافق خارج شده، می بایست ابتدا به توافق برگردد. تنگنایی که خطر نابودی برجام را به همراه دارد.

در واقع به نظر می رسد که بایدن به جای پرداختن مستقیم به موضوع توافق هسته ای با پرداختن به موضوع یمن راهی غیرمستقیم را در پیش گرفته است.

فایرشتاین در گفت‌وگو با نیوزویک استدلال کرد که این “یک دیدگاه معقول” است. وی اظهار داشت: با برداشته شدن اصطکاک اساسی میان ایران و عربستان، دوستان و شرکای ایالات متحده در منطقه حرکات مثبت دولت بایدن به سمت ایران را برای منافع امنیتی خود کمتر تهدیدکننده ارزیابی خواهند کرد.

هم جنگ در یمن و هم اختلاف بر سر برجام، منجر به وخیم شدن وضعیت امنیتی در منطقه خلیج فارس و سراسر خاورمیانه شده است.

پیتر سالزبوری، تحلیلگر ارشد یمن در گروه بحران بین المللی  به نیوز ویک گفت: در یک جهان ایده آل، عربستان و یمن مکمل سیاست های مختلف دولت جدید آمریکا در مورد ایران خواهند بود. آنها موضوع  بازگشت به توافق هسته ای را از چشم انداز کاهش تحریم ها مذاکره می کنند تا تهران را به سمت پایبندی کامل به تعهداتش سوق دهند. آنها می توانند از روند صلح در یمن استفاده کنند تا ثابت کنند که قادر به یافتن نقاط مشترک میان سعودی ها و ایرانی ها برای پایان دادن به درگیری های منطقه ای هستند.

به نوشته نیوز ویک، در تلاش برای پیشبرد این روش، مارتین گریفیتس، نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن هفته گذشته به تهران سفر کرد و درخصوص این وضعیت با محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران گفت‌وگو کرد.

این دو درباره ضرورت فوری پیشرفت در جهت برقراری آتش بس سراسری، افتتاح فرودگاه صنعا و تخفیف محدودیت های بندر حدیده بحث و تبادل نظر کردند. گریفیتس از حمایت های ایران از تلاش های سازمان ملل برای پایان دادن به درگیری در یمن نیز استقبال کرد.

پویا عالی مقام، نویسنده و مورخ موسسه فناوری ماساچوست تاکید دارد که واشنگتن می بایست ریاض و ابوظبی را برای پایان دادن به جنگ در یمن تحت فشار قرار دهد.

وی در این باره گفت: جنگ عربستان و امارات هیچ نتیجه سیاسی نداشته است و در عوض فقط باعث بدتر شدن بحران انسانی در فقیرترین کشور منطقه شده است. از این نظر، هیچ دلیلی برای ادامه جنگ وجود ندارد. هر شاخصی نشان می دهد که این جنگ نباید از ابتدا آغاز می شد و دست کم باید مدت ها قبل به پایان می رسید.

در خصوص توافق هسته ای نیز عالی مقام معتقد است که این طرف آمریکایی است که باید از موضع سختگیرانه خود کوتاه بیاید، چراکه چنین رویکردی شانس بازگشت هر دو طرف به توافق را به همراه دارد.

وی به نیوزویک گفت: از نظر من، بازگشت مرحله ای که در آن ایالات متحده گام اولیه و رسمی مانند رفع برخی از تحریم ها را بردارد، به خوبی می تواند مجموعه ای از اتفاقات را که منجر به بازگشت هر دو به پیروی کامل از توافق شود، به راه بیندازد.

اما تاکنون هیچ نشانه ای از تغییر در رویکرد دولت بایدن مشاهده نشده است.

ند پرایس سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در بیانیه ای که هفته گذشته برای نشریه نیوز ویک ارسال کرد، بار دیگر به تکرار موضع واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته ای پرداخته و گفت که ابتدا ایران باید گام نخست را بردارد.

ند پرایس در این باره اظهار داشت: اگر ایران به پایبندی دقیق به تعهداتش در برجام بازگردد آمریکا نیز همان کار را می کند تا یک توافق قوی تر و طولانی تر بسازد و همچنین به سایر نگرانی ها رسیدگی کند.

وی در ادامه از رویکرد دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا درقبال ایران انتقاد کرد و افزود: ما معتقدیم که کارزار فشار حداکثری شکست خورده است چراکه ایارن برنامه هسته  ای اش را سرعت بخشیده و به فعالیت های منطقه ای اش ادامه داده است. رئیس جمهور و وزیر امورخارجه مصمم هستند که دیپلماسی را به عنوان ابزاری موثرتر برای دستیابی به اهدافمان به  کار گیرند.

ند پرایس تصریح کرد: برای تعیین جزئیات اینکه چطور این هدف محقق می شود، ما قصد داریم از نزدیک با کنگره و متحدان و شرکایمان مشورت و رایزنی کنیم.

همچنین محسن میلانی، مدیر اجرایی مرکز مطالعات استراتژیک و دیپلماتیک دانشگاه فلوریدا جنوبی خاطر نشان کرد: ایران به طور حتم از این موضع جدید ایالات متحده در مورد یمن استقبال می کند اما برای تحت تأثیر قرار دادن تهران در موضوع توافق هسته ای به موارد بیشتری نیاز است.

وی ادامه داد: این اقدام به خودی خود برای بازگشت ایران به میز مذاکره کافی نیست. مهم ترین اولویت امنیت ملی ایران حذف تحریم های فلج کننده ایالات متحده است.

میلانی تاکید کرد که مسیر همکاری ایالات متحده و ایران درخصوص یمن از طریق برجام پیش می رود، نه برعکس.

انتهای پیام

منبع:ایسنا