کرونا و تبعات اجتماعی آن

در این شرایط بیشترین تاکید شبکه بهداشت و درمان در راستای قطع چرخه انتقال ویروس کرونا، قرنطینه خانگی و در خانه ماندن است، اما واکنش عمومی مردم نسبت به این نکته، دو رویکرد پذیرش و مقاومت را در پی داشته است.

ایسنا برای بررسی بیشتر این موضوع با چند نفر از شهروندان شاهین شهر و وحید احسانی- کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و مصطفی حکیمیان- کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی به گفت و گو پرداخت که در ادامه می خوانید:

احمد ۲۶ ساله، با بیان اینکه قرنطینه تفریحات ساده را از بین برده، گفت: تنها تفریحاتی که در بهترین ایام عمر برای یک جوان ایرانی، تا کنون مهیا بوده، گشت و گذار در خیابان‌ها و اتوبان‌ها، کلوپ‌های بیلیارد و بولینگ، دورهمی در پارک‌ها و پاساژگردی است، که اولی با افزایش نرخ بنزین چند ماهی است از دایره توجه جوانان خارج شده و مابقی را نیز کرونا مصادره کرده است.

عیلرضا ۳۸ ساله نیز، بزرگترین دلیل شکستن قرنطینه را زندگی آپارتمانی و جایگزین شدن آن به‌جای زندگی در خانه‌های بزرگ و ویلایی دانست و گفت: قرنطینه خانگی با ماهیت زندگی در آپارتمان منافات دارد. شرایط زندگی در فضاهای کوچک در مجتمع‌های شلوغ سخت و طاقت فرساست.

وی، که دو فرزند ۶ و ۷ ساله دارد، ادامه داد: کودکان احتیاج به مکانی برای تخلیه انرژی دارند، در مدت یک هفته امکان سرگرم کردن آن‌ها در خانه فراهم است، اما در طولانی مدت سرگرم کردن آنان خیلی سخت است، زیرا نمی‌توان فرهنگ آپارتمان نشینی را با فعالیت‌های کودک که به منظور ارتقای رشد جسمانی و روانی اوست نظیر؛ بازی های مهیج، گرگم به هوا، قائم باشک، حتی فوتبال با توپ‌های کوچک تطبیق داد.

همچنین اکبر ۴۲ ساله، مغازه دار نیز به ایسنا، گفت: برای سال نو اجناس را تعهدی تامین کرده‌ام. پرداخت دیونم با توجه به شرایط فروش در پایان سال و در خانه ماندنم میسر نیست، از سویی دیگر برای تامین معاش خانواده و تهیه داروهای مادرم در این شرایط اقتصادی مجبورم روزانه کرکره مغازه را بالا ببرم، اندوخته و پس انداز من نهایتا یک هفته پاسخگوی نیاز خانواده‌ام باشد زیرا نوسان قیمت‌ها در سال‌های اخیر، ارزش آن را کاهش داده‌است.

وی، قرنطینه را مختص سرمایه داران و حقوق بگیران دولتی دانست و ادامه داد: برنامه های صدا و سیما این ویروس را دشمن افراد ضعیف و سالمندان معرفی می‌کند، اما من معتقدم هدف اصلی این ویروس قشر ضعیف اقتصادی جامعه است، سرمایه‌داران بدون نیاز مالی و آسوده از تامین معاش ماهانه می‌توانند در راستای حفظ سلامت خود و خانواده‌هایشان در خانه بمانند، اما من با شغل آزاد باید برای امرار معاش کار کنم.

محمدِ ۳۳ ساله، نیز، گفت: منکر وجود کرونا در کشور نیستم، اما سال‌هاست از تبدیل تهدید به فرصت صحبت می شود و امروز من کرونا را به ابزاری برای دستیابی به اهدافم تبدیل کرده‌ام.

وی، با اشاره به تاکید رسانه‌ها و صدا سیما بر «قرنطینه خانگی»، افزود: سال هاست درخواست من و همسالانم برای شغل، رفاه و آسایش نادیده گرفته شده، اکنون، این «قرنطینه خانگی» که در خواست مدیران و مسئولان برای شکست کرونا است، چرا باید برای من مهم باشد. وقتی من با تحصیلات دانشگاهی از اولویت‌های اولیه زندگی مانند؛ شغل، درآمد و رفاه بی بهره‌ام، چرا باید به این توصیه ها توجه کنم.

وحید احسانی – کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با بیان اینکه ویروس کرونا برای جامعه می‌تواند با ایجاد تاثیرات مثبت جامعه شناختی موجب آسیب اجتماعی نیز شود، افزود: پدیده‌های اجتماعی مانند؛ سیل، زلزله، جنگ و ویروس‌های همه‌گیر مانند؛ کرونا در جوامع، باعث ارتقای همبستگی اجتماعی می شود، که اگر این همبستگی با فشارها و نارضایتی ها همگام و تلفیق شود، اثرات سویی دارد.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی، با اشاره به بی اعتمادی مردم نسبت به برخی مسئولان ادامه داد: بی‌اعتمادی‌ها سبب شده مردم در موضوع کرونا راه‌های خود درمانی را جایگزین الگوبرداری از یک ساختار قرار دهند و شاهین شهر نیز با ساختار هنجارشکنانه خود از این قاعده مستثنی نیست.

احسانی، خاطر نشان کرد: مهاجرپذیری در شهری مانند شاهین‌شهر، این امکان را به افراد می‌دهد که از گمنامی و ناشناسی خود بهره برده و رفتارهای هنجارشکنانه اعتراضی خود را به هر روشی مانند بی توجهی به «قرنطینه خانگی» در شرایط فعلی نشان دهند.

این عضو کارگروه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، رفتارهای هر فرد را ناشی از ارزشگذاری های او دانست و افزود: در جوامع انسانی، بسته به اولویت‌بندی و ارزش‌گذاری‌های فرد بر موقعیت‌ها مانند؛ روابط اجتماعی، تامین معیشت، سلامت و … رفتار آن جوامع و افراد متغیر است، در جامعه‌ای که تامین معیشت اولویت و ارزش اصلی افراد باشد، یقینا نمی توان توقع داشت مواردی مانند؛ در خانه ماندن و «قرنطینه خانگی» متناسب با افق دید مسئولان اجرایی شود.

دانستن، حق مسلم شهروندان است

همچنین مصطفی حکیمیان- کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، با اشاره به بند دوم اصل سوم قانون اساسی، خاطرنشان کرد: بر اساس متن قانون، آگاهی و دانستن حق مسلم شهروندان است و نباید اطلاع رسانی و بیان حقایق را قربانی برخی مصالح کنیم. دولت موظف است از همه امکانات و ظرفیت‌های خود در راستای آگاهی بخشی و اطلاع رسانی از طریق رسانه‌ها بهره ببرد.

این مشاور حقوقی، با بیان این‌که سطح سواد و دانش خانواده‌های شاهین‌شهری بالاتر از میانگین کشوری است، افزود: با توجه به تعدد دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی مختلف موجود در جامعه، نباید بی‌توجهی به «قرنطینه خانگی» را نوعی اعتراض مدنی قلمداد کرد، زیرا جمعیت قابل توجهی از مردم با وجود انتقادهای تند و به حق نسبت به مسائل خرد و کلان جامعه، سلامت خود و خانواده را در اولویت قرار داده و در خانه مانده‌اند.

حکیمیان، با اشاره به ماده ۹ قانون «طرز جلوگیری از بیماری های آمیزشی و بیماری های واگیر دار مصوب ۱۱ خرداد ۱۳۲۰» و تاکید بر اظهارات مدیر کل پیشگیری‌های امنیتی و انتظامی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در ۲۶ اسفند ۹۸، ادامه داد: بر اساس قانون مجازات اسلامی، اگر سلامت شخصی بر اثر رعایت نکردن اصول بهداشتی و فقدان اطلاع رسانی فرد ناقل به خطر افتد، وی می تواند علیه شخص ناقل در مراجع قضایی طرح دعوا کرده و برطبق قانون مجازات اسلامی با وی برخورد می‌شود.

وی تصریح کرد: افرادی‌ که به عنوان تهدید برای بهداشت عمومی شناخته شوند با استناد به ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی به یک سال حبس محکوم می‌شوند، که با توجه به شرایط همه‌گیری و سرعت انتشار ویروس کرونا، انتظار می رود مردم فهیم ایران، از این حق قانونی خود علیه یکدیگر استفاده نکنند.

منبع:ایسنا