کشت گلخانه‌ای؛ راه برون‌رفت از بحران آب دشت قزوین

حامد مازندرانی‌‍زاده عضو هیئت‌ علمی گروه مهندسی آب دانشکده فنی مهندسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به بحران آب در استان قزوین اظهار کرد: امروزه یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی مردم دنیا، تغییر اقلیم و بحران کم‌آبی است که آثار و نتایج آن در سراسر دنیا به چشم می‌خورد و در کشور ما با توجه به اقلیم خشک موجود، تأثیر این امر مشهودتر هست.

وی افزود: دشت قزوین به‌عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی کشور از این قاعده مستثنا نیست و این چالش گریبان‌گیر این دشت نیز شده است.

مازندرانی‌زاده عنوان کرد: در حال حاضر 91 درصد آب مصرفی در حوزه کشاورزی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد که بیشترین میزان هدر رفت نیز در این حوزه است.

وی با بیان اینکه عدد میزان ذخایر آبی استان خیلی بزرگ نیست و از بازده بلند به بازده کوچک رسیده است، اضافه کرد: چاه‌های غیرمجاز شیره دشت قزوین را می‌مکد و اگر با همین وضع پیش رویم در چند سال آینده دیگر آبی در دشت قزوین نخواهیم داشت.

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: این چاه‌ها حتی به خود کشاورزان نیز سودی نرسانده است و آن‌ها هم دل‌خوشی ندارند چراکه برداشت آب غیرمجاز برای آن‌ها تولید ثروت نداشته است؛ اگر این اتفاق می‌افتاد حداقل خوشحال بودیم که در مقابل آب زیرزمینی استفاده شده شاهد سودآوری برای کشاورزان هستیم اما این کار حتی برای کشاورزان هم سودآوری ندارد.

وی بیان کرد: یکی از راه‌های افزایش بهره‌وری در حوزه کشاورزی استفاده از تکنولوژی‌های نوین است که باید همراه با نظارت باشد در حال حاضر در آبیاری تحت‌فشار نه تنها مصرف آب کم نشده بلکه بیشتر هم شده است چراکه سطح کشت را در این آبیاری افزایش داده‌اند.

عضو هیئت‌ علمی گروه مهندسی آب دانشکده فنی مهندسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) ادامه داد: اکثر کشاورزان علم روز در حوزه کشاورزی را ندارند و حمایت و پشتیبانی هم برای اینکه این علم در اختیار آن‌ها قرار بگیرد صورت نگرفته است.

وی با بیان اینکه اگر ابزار نوین در اختیار کشاورز قرار بگیرد آن‌ها با روی باز پذیرا خواهند بود، گفت: موظف هستیم شیوه‌های جدید علم کشاورزی را به کشاورزان یاد داده و سپس از آن‌ها بخواهیم در این حوزه ورود پیدا کنند.

مازندرانی‌زاده عنوان کرد: محصولاتی چون هندوانه به ذات خود جزو محصولات خیلی آب‌بَر نیستند ولی برای چنین دشتی کاشت آن مجاز نیست منتها ما در کشورمان هنوز قانون منع کشت نداریم و نمی‌توانیم کشاورزی را از کشت محصولی منع کنیم.

وی اضافه کرد: در تحقیق مفصلی انجام‌شده در حوزه آب کشاورزی و محصولات کشت‌شده در استان متوجه شدیم محصولاتی که در استان قزوین کشت می‌شود میزان مصرف آب در آن بیش از میانگین جهانی نیست.

این کارشناس حوزه آب با اشاره به وجود معضل کم‌آبی در دیگر کشورها بیان کرد: بخش زیادی از کشورهای استرالیا و آمریکا خشک و کم آب است و ازاین‌رو در این کشورها به سمت کاشت محصولات باارزش اقتصادی بالا و آب بری کم چون پسته و کشت گلخانه‌ای روی آورده شده است.

وی بیان کرد: این دو کشور با وجود جمعیت قابل‌توجه و قرار گرفتن به‌عنوان کشورهای خشک می‌تواند به‌عنوان الگویی موفق در مبارزه با بحران آب و افزایش بهره‌وری محسوب شود که با بهره‌گیری از تجربیات آن‌ها برای مقابله با کم‌آبی اقدام شود.

عضو هیئت‌علمی گروه مهندسی آب دانشکده فنی مهندسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در پایان خاطرنشان کرد: کشت گلخانه‌ای نه تنها در دشت قزوین بلکه در کشور راه برون‌رفت ما از بحران کم‌آبی است و باید به این سمت حرکت کرد.

منبع: ايسنا