کشف مولکول‌های آلی در مریخ توسط مریخ‌نورد “استقامت”

به گزارش ایسنا و به نقل از آی‌ای، بر اساس بیانیه مطبوعاتی که توسط ناسا منتشر شده است، مریخ نورد “استقامت”(Perseverance) ترکیبات آلی حاوی کربن را در برخی از سنگ‌هایی که در کف دهانه “جیزرو”(Jezero) بررسی کرده، کشف کرده است.

البته نمی‌توانیم این کشف را به ‌عنوان کشف حیات در مریخ به حساب بیاوریم. در عوض، ما در واقع آجرهای سازنده حیات را یافته‌ایم، زیرا مواد آلی می‌توانند هم با روش‌های بیولوژیکی و هم غیربیولوژیکی تولید شوند و تحقیقات بیشتری برای تعیین فرآیندهایی که این ترکیبات را تشکیل می دهند مورد نیاز است.

این یک نقطه عطف مهم برای پروژه ناسا است، زیرا تیم مطالعاتی حتی قبل از فرود “استقامت” بر روی مریخ از خود می‌پرسیدند که سنگ‌های این منطقه رسوبی هستند یا آذرین.

“کن فارلی” دانشمند پروژه “استقامت” از موسسه فناوری کالیفرنیا(کلتک-Caltech) گفت: من شروع به ناامید شدن کرده بودم و تصور می‌کردم هرگز پاسخی را نخواهیم یافت. اما پس از آن ابزار “PIXL” نگاه خوبی به تکه‌های ساییده شده از یک سنگ در ناحیه‌ای به نام «South Séítah» داشت و این کشف اتفاق افتاد.

این ترکیبات آلی با استفاده از ابزاری موسوم به “شرلوک”(SHERLOC) که مخفف “اسکن محیط‌های قابل سکونت با طیف سنجی رامان و درخشندگی برای مواد آلی و شیمیایی” است، در گرد و غبار موجود روی سنگ‌های ساییده نشده و همچنین داخل سنگ‌های ساییده شده موجود در دهانه “جیزرو” که زمانی میزبان یک دریاچه بزرگ و یک دلتای رودخانه‌ای بوده است، شناسایی شدند.

“طیف‌سنجی رامان” مطالعه نوعی از برهم‌کنش بین نور و ماده است که در آن نور دچار پراکندگی غیرالاستیک می‌شود.

بستر سنگی که مریخ نورد “استقامت” از زمان فرود در ماه فوریه بر روی آن رانده است، به احتمال زیاد توسط ماگمای داغ تشکیل شده است و تیم عملیات اعلام کرده است که سنگ‌های واقع در این دهانه چندین بار در طول اعصار با آب برهم کنش داشته‌اند و برخی از آنها حاوی مولکول‌های آلی هستند.

دهانه “جیزرو”(Jezero) دهانه‌ای برخوردی در مریخ است که قطر آن حدود ۴۹ کیلومتر است و در حدود ۳.۹ میلیارد سال پیش تشکیل شده‌ است. با توجه به این‌که زمانی این دهانه پر از آب بوده، این دهانه می‌تواند حاوی یک مخزن دلتا سرشار از رسوبات رسی باشد و اکنون نیز مولکول‌های آلی در آن مشاهده شده است.

این کشف پیامدهایی برای درک و زمان‌بندی دقیق رویدادهای کلیدی در تاریخ دهانه “جیزرو” و خود سیاره سرخ به عنوان یک کل دارد. در عین حال، حفظ مواد آلی درون سنگ‌های باستانی، بدون توجه به منشأ آن در دهانه جیزرو نشان می‌دهد که نشانه‌های زیستی بالقوه(شواهد حیات در گذشته یا حال) نیز ممکن است حفظ شده باشند.

با توجه به اینکه دانشمندان به تازگی با یافتن مقادیر قابل توجهی آب درون دره “گرند کنیون”(Grand Canyon) مریخ به کشف تاریخی دیگری در مریخ دست یافته‌اند، کشف مولکول‌های آلی یکی دیگر از قطعات پازل در حال تکمیل از تاریخ سیاره سرخ است.

“لوتر بیگل” محقق اصلی ابزار “شرلوک” در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در مورد کشف این مولکول‌های آلی می‌گوید: این سوالی است که ممکن است تا زمانی که نمونه‌ها به زمین بازگردانده نشوند، حل نشود، اما مشاهده مواد آلی بسیار هیجان انگیز است.

وی افزود: زمانی که این نمونه‌ها به زمین بازگردانده شوند، برای سال‌های متمادی منبع تحقیقات و اکتشافات علمی خواهند بود.

“آژانس فضایی اروپا”(ESA) روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که موفق شده میزان قابل توجهی آب در مریخ پیدا کند که در دره “گرند کنیون”(Grand Canyon) مریخ مخفی شده است.

این کشف توسط “مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس”(TGO) صورت گرفته که توانسته است آب را زیر سطح “دره مارینر”(Valles Marineris) مریخ پیدا کند.

اولین شواهد وجود آب در مریخ، توسط ناسا در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. این آژانس فضایی، عکس‌هایی را از دو دهانه موسوم به “سرزمین سیرنی”(Terra Sirenum) و “سنتاوری مونتس”(Centauri Montes) منتشر کرد که به نظر می‌رسد وجود آب مایع در مریخ را در مقطعی بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ نشان می‌دهند.

“کاوشگر فینیکس”(Phoenix spacecraft) ناسا در ۳۱ جولای ۲۰۰۸، وجود یخ در مریخ را تأیید کرد که حاوی همان عناصر آب است که ما روی زمین داریم و شکل دیگری از یخ نیست.

سیاره سرخ، چندین دره خشک باستانی و کانال‌های رودخانه‌ای دارد که مدت‌هاست احتمال جاری بودن آب مایع در آنها مطرح شده است. مریخ‌نورد “استقامت”(Perseverance) ناسا در حال حاضر در حال پیمودن سراسر مریخ است تا به اکتشاف در دهانه “جیزرو”(Jezero) بپردازد که حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش، دریاچه‌ای پر از آب بود.

آب در مریخ یافت شده اما فقط به صورت یخ ذخیره‌شده در کلاهک قطبی یا اعماق زمین مشاهده شده است. با وجود این، کشف اخیر یکی از نخستین اکتشافاتی است که آب را نزدیک به سطح جستجو می‌کند.

این کشف توسط ابزار موسوم به “FREND” این مدارگرد انجام شد. پژوهشگران، مشاهدات FREND را از می ۲۰۱۸ تا فوریه ۲۰۲۱ تجزیه و تحلیل کردند. این کار به آنها امکان داد تا با شناسایی نوترون‌ها، میزان هیدروژن خاک مریخ را بررسی کنند.

هنگامی که خاک مورد اصابت پرتوهای کیهانی پرانرژی قرار می‌گیرد، نوترون ساطع می‌کند. همچنین، خاک خشک بیشتر از خاک مرطوب، نوترون ساطع می‌کند. نوترون‌ها به دانشمندان کمک می‌کنند تا ناحیه‌ای از خاک که ممکن است آب در آن وجود داشته باشد، را پیدا کنند.

دانشمندان مطمئن نیستند که آیا آب زیر سطح، به شکل یخ است یا از نظر شیمیایی به سایر مواد معدنی موجود در خاک متصل است، اما دانشمندان می‌گویند ما به طور کلی باور داریم که این آب به احتمال زیاد به شکل یخ وجود دارد.

منبع: ايسنا