گروه صنعتی خودروسازی سایپا در سالی که گذشت، چه کرد؟

به گزارش ایسنا، با توجه به اینکه گروه خوردوسازی سایپا، طرح فروش فوری محصولات خود را از بهمن ماه سال ۹۷ آغاز کرده و  ۲۰ درصد تولید روزانه خود را به آن اختصاص داده بود (که حدود ۴۰۰ دستگاه در روز می شد)، بنابراین تا آخرین روز فروش در سال ۹۷، طبق آنچه که اعلام شده بود، با احتساب روزهای پنجشنبه و جمعه که فروش محصولات این شرکت انجام شده بود، بایستی در حدود ۸۸۰۰ دستگاه از محصولات سایپا فروخته می شده باشد؛ اما رقمی از سوی این شرکت اعلام نمی شد. ضمن اینکه از موعد تحویل محصولات فروخته شده در سایپا نیز خبری نبود که موعد تحویل ۴۵ روزه برای این شرکت محقق می‌شد یا قرار بود به تعویق بیفتد.

سالی که برای این گروه خودروساز گذشت، پر بود از مسائل و مشکلات پیچیده که با کمک و همت همه کارکنان و تلاشگران فعال در سایپا سپری شد؛ در ابتدای سال مشکلات زیادی در زمینه تولید وجود داشت اما توانست با برنامه‌ریزی دقیق، شرایط را به روال مناسبی رسانده و  سال را با تولید بیش از ۲۰۰۰ دستگاه در روز و همچنین پرداخت بخشی از بدهی هایش به قطعه سازان به پایان برساند.

در همان اوایل فروردین ماه که سال با سیل آغاز شد، سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل این گروه خوروسازی سایپا، در بازدید از مرکز تماس این گروه دستور داد تا در راستای کمک و حمایت هموطنان در سیل، تعمیرات بدنه محصولات آسیب‌دیده گروه خودروسازی سایپا در استان‌های سیل زده کشور به صورت رایگان وبدون دریافت اجرت و دستمزد انجام شود. علاوه بر این اقدامات، ارسال محموله های کمک رسانی گروه به مناطق سیل زده نیز در چندین نوبت انجام شد.

در اولین روزهای آغاز فعالیت های رسمی در سال جدید، در  شرایط که سایپا سال جدید خود را با تعهدات عمل نشده از سال ۹۷، آغاز کرده بود و در تحویل خودروهای مشتریان به دلیل مشکلات ایجاد شده ناشی از تحریم ها، مشکل در تامین قطعات و …، خبری مبنی براینکه “پول زوری که یک خودروساز از مردم می‌خواهد بگیرد! ” منتشر شد. در این خبر اعلام شده بود که سایپا در اقدامی غیر منتظره و عجیب از خریداران فروش فوری درخواست مبلغ ۴۴۰ هزار تومان بابت ۱۵ درصد مابه‌التفاوت حق بیمه یک ساله شخص ثالث کرده است. نرخ مصوب بیمه شخص ثالث در سال ۹۷ برای خودروهای چهار سیلندر بین ۸۶۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۱۶۰ هزار تومان متغیر بود که ۱۵ درصد از آن ۴۴۰هیچ جوره ۴۴۰ هزار تومان نمی‌شد. سایپا که کلیه مبلغ خودرو به اضافه هزینه بیمه شخص ثالث را در اسفندماه ۹۷ از مشتریان گرفته بود، مجدد مدعی شده بود که چون خودروها را در سال ۹۸ تحویل می‌دهد، مشتریان باید بر اساس نرخ سال ۹۸ هزینه بیمه شخص ثالث را پرداخت کنند که مبتنی بر افزایش ۱۵ درصدی است.

در نتیجه پیگیری این موضوع از مرکز امور مشتریان سایپا، اپراتورهای این مرکز از اصل موضوع ابراز بی اطلاعی کرده و در پاسخ به هر سوال مبنی بر علت تخصیص افزایش ۱۵ درصدی قیمت بیمه و اینکه با چه نرخی برای حق بیمه شخص ثالث، محاسبه ۱۵ درصد شده ۴۴۰ هزار تومان؛ هیچ پاسخی نداشتند و تنها می‌گفتند شرکت اعلام کرده است!

هدف سال ۹۸؛ تغییر استراتژی در محصولات سایپا و روند تولید

در اواخر فرودین ماه بود که مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا از هدف‌گذاری برای اجرای استراتژی توسعه محصولات خود و اعمال تغییر در تیراژ، تنوع و ترکیب محصولات این مجموعه برای پاسخ‌گویی به خواسته‌ها و سلایق روز برای سال ۹۸، خبر داد. این شرکت قصد داشت تا سبد محصولات خود را به منظور ارتقا کیفی با تولید خودروهایی در سطوح بالاتر توسعه دهد. پایه اصلی اجرای این سیاست را طراحی و ساخت خودروهای متنوع بر روی پلت‌فرم اختصاصی SP۱۰۰ سایپا با برخورداری از امکانات روز قرار داده بودند.

اعتراض مشتریان به قیمت‌های تحویل خودرو

اوایل اردیبهشت ماه سال ۹۸، تعدادی از مشتریان دو شرکت بزرگ خودروساز که سایپا یکی از آن هاست، به قیمت‌های اعلام‌شده برای تحویل این خودروهای خود که در زمان‌های مختلف اقدام به پیش‌خرید کرده بودند، معترض شدند. مشتریان معترض‌ بودند که با وجود افزایش قیمت‌ها و فروش فوری محصولات این شرکت، چرا باید حداقل شش ماهه پول‌های پیش پرداخت واریزی در دست شرکت باشد و از سود آن استفاده کند و نهایت هم خودرو را با قیمت بالاتر از مصوبات بهمن و اسفند تحویل دهد؟

یکی از مسؤولان روابط عمومی سایپا در پاسخ گفت: گروه خودروسازی سایپا پیش از این به مشتریان خود که موعد تحویل خودروی آنان بهمن و اسفند ۹۷ بود، وعده تخفیف ۱۵ تا ۲۰ درصدی داده بود و به وعده خود عمل کرده است.

انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان دانشگاه تهران و سایپا

معاونت پژوهشی پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران و معاونت اداری و توسعه منابع انسانی گروه خودروسازی سایپا، تفاهم‌نامه‌ای با هدف برقراری ارتباط مؤثر و فعال میان صنعت و دانشگاه با نگاه تجاری‌سازی نتایج پژوهشی و برطرف کردن نیازهای موجود  امضا کردند. به اعتقاد دو طرفین، با توجه به گستردگی شرکت، تنوع تولیدات و حجم تخصص‌های مورد نیاز، همکاری علمی، پژوهشی و آموزشی دانشگاه با شرکت سایپا می‌توانست نتایج خوبی داشته باشد.

راه‌اندازی پویش ملی داخلی‌سازی قطعات

اواخر اردیبهشت ماه، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا ضدر راستای تحقق شعار “رونق تولید”، ضمن بهره گیری از توان و دانش پژوهشگران، نخبگان و دانشگاهیان کشور از راه‌اندازی پویش ملی داخلی‌سازی قطعات خودرو برای نخستین‌بار در صنعت خودرو با  هدف توسعه داخلی‌سازی قطعات خودرو، ساخت محصولات جدید و همچنین کاهش ارزبری در صنعت خودرو، خبر داد. و اعلام کرد که سایپا قصد دارد تا هرگونه پژوهش، طرح علمی و مطالعاتی و یا ایده ناب قابل اجرا در زمینه طراحی، کاربری و ساخت قطعات با محور بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته خودرویی را مورد حمایت و بهره‌برداری قرار دهد.

در تیرماه نیز گروه خودروسازی سایپا در اجرای پویش ملی بومی‌سازی قطعات خودرو، دستاوردهای خود در زمینه اجرای این پویش را در نمایشگاه فرصت‌های ساخت داخل و رونق تولید به نمایش گذاشت.

واگذاری سهام دولت در سایپا

یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس، از  واگذاری حدود ۱۷ درصد سهام دولت در سایپا طبق تصویب نهایی هیات وزیران، خبر داد و گفت: کمیسیون اقتصادی دولت در مصوبه‌ای تصمیم گرفته تا سهام دولت در شرکت‌های خودروساز را به طور کامل واگذار کند. برای اساس دولت از شمول سهام‌داران دو خودروساز خارج شده  و بدین ترتیب صنعت خودروسازی کشور در آستانه یک تحول بزرگ قرار می‌گیرد.

وعده تکمیل خودروهای ناقص و عرضه به بازار

در پی انتشار خبر  توقف حدود ۱۹۰ هزار دستگاه خودروی ناقص در کف پارکینگ کارخانه های خودروساز به دلیل نبود برخی قطعات و همچنین افزایش نرخ ارز،   قائم مقام مدیرعامل شرکت سایپا در امور مالی و اقتصادی، وعده تکمیل و عرضه ۸۰ درصد خودروهای متوقف شده در کارخانه‌ها را تا تیرماه ارائه کرد.

اما شرکت به دلایل مشکلات مالی و نقص قطعات نتوانست در موعد اعلام شده به  خودروها را ارائه دهد اما با تلاش و همت شرکت، تکمیل و عرضه خودروهای ناقص کف پارکینگ ها در مهرماه کاهش و در بهمن ماه سال ۹۸، به صفر نزدیک شد.

در اردیبهشت ماه سایپا خودروساز اول شد

وی همچنین اعلام کرد که در اردیبهشت ماه، شرکت سایپا با تولید ۴٢ هزار و ٨۵١ دستگاه، خودروساز اول کشور شده است. از خردادماه سال گذشته که تولید بیش از ۴٠ هزار دستگاه بوده است؛ به واسطه تحریم‌ها دیگر نتوانستیم به این رقم تولید دست پیدا کنیم و تولید روز به روز کاهشی پیش رفت؛ اما اکنون توانسته‌ایم مجدد ظرفیت تولید خود را افزایش دهیم.

در ماه بعد نیز (خرداد ماه)، این شرکت با اجرای موفق برنامه تولید و عرضه محصول به بازار، بیش از ۵۰ درصد سهم بازار خودرو کشور را به خود اختصاص داد و تا اواسط خرداد ماه ۲۵۰۷ دستگاه خودرو تولید کرد.

شکایت ۱۶۵ میلیاردی یکی از بیمه‌ها از سایپا

در یک نشست خبری، مدیرعامل شرکت بیمه تعاون از شکایت خود از شرکت خودروسازی سایپا به دلیل بدهی ۱۶۵ میلیاردی خبر داد و گفت: شرکت خودروسازی سایپا به صنعت بیمه، بدهی ۱۰۰۰ میلیارد داشته که ۱۶۵ میلیارد تومان آن از بابت بیمه‌نامه‌های شخص ثالث مختص بیمه تعاون است؛ لذا شرکت بیمه تعاون نیز صدور بیمه‌نامه برای خودروسازی سایپا را قطع کرد.

این شرکت خودروسازی متعهد بوده است تا حق بیمه های مربوط به سال ۱۳۹۷ خود را که به صورت نقدی در زمان فروش خودرو، از مشتریان دریافت کرده بود، به شرکت‌های بیمه پرداخت کند، اما این اتفاق رخ نداده بود.

دو روز بعد، رییس کل بیمه مرکزی رابطه با این بدهی اعلام کرد که خودروساز مذکور طبق توافق‌هایی که صورت گرفته، طی شش ماه آینده هزینه بیمه‌نامه‌های صادر شده توسط شرکت‌های بیمه را پرداخت خواهد کرد.

چند ماه بعد نیز دبیرکل سندیکای بیمه‌گران از توقف صدور بیمه‌نامه شرکت‌های بیمه با شرکت خودروسازی سایپا درپی بدهی بیش از ۱۱۰۰ میلیارد تومانی این شرکت خودروساز به شرکت‌های بیمه، خبر داد و گفت: به دلیل به نتیجه نرسیدن مذاکرات با سایپا، صبر شرکت‌های بیمه تمام شده و از این پس هیچ بیمه‌نامه‌ای برای خودروهای تولید شده صفر کیلومتر شرکت سایپا صادر نخواهد شد. و دیگر شرکت‌های بیمه مستقیم برای خریداران خودرو بیمه صادر و بهای بیمه را دریافت می‌کنند.

شوک یکباره: ساینا ۶۰ میلیون تومان شد

هرچند که در حال حاضر، قیمت این محصول بیش از ۷۰ میلیون تومان است اما در تابستان سال ۹۸، اینکه به یکباره قیمت ساینا ۵ میلیون تومان گران شد؛ همه را بسیار شوکه کرد. در این زمینه، زمانی که علت را از گروه خودروسازی سایپا پیگیری کردیم، این شرکت ضمن تکذیب هرگونه افزایش قیمت این محصول، اعلام کرد که دعوت نامه محصول ساینا با مشخصات و قیمت مصوب قبلی صادر شده و مابه‌التفاوت مشخص شده به دلیل آپشن آن بوده که اختیاری است. در حقیقت شرکت برای مشتریان هیچ‌گونه تغییری برای محصول ساینا نداشته و فقط امکان خرید این خودرو با آپشن‌های بیشتر را پیشنهاد داده است.

تولید سراتو متوقف شد

اواسط مرداد ماه بود که شرکت صنعتی سایپا اعلام کرد که شرکت کره‌ای “کیاموتورز” هم بعد از بدعهدی رنو فرانسه، سیتروئن فرانسه و برلیانس چین، به پیروی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، به‌همکاری با ایران و گروه خودروسازی سایپا پایان داد؛ لذا به‌دنبال این تصمیم، تولید خودرو کیاسراتو در سایپا متوقف و خطوط تولید آن نیز جمع‌آوری خواهد شد.

در این زمینه گروه خودروسازی سایپا طی اطلاعیه ای اعلام کرد که اقدامات لازم را برای جلب رضایت مشتریان و تبدیل خودروهای ثبت‌نامی آنها به خودروهای قابل تحویل انجام شده و همچنین پیگیری‌های حقوقی بین‌المللی را برای احقاق حق شرکت و مشتریانش ادامه خواهد داشت.

رتبه نخست خدمات پس از فروش

در همین ماه، طبق گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران( ISQI)، شرکت سایپا به عنوان ارائه دهنده خدمات پس از فروش محصولات گروه خودروسازی، مقام نخست را در شاخص نمایندگی های خدمات پس از فروش کسب کرد.

تمامی تعهدهای قبل سال ۹۸ تا اواسط مهرماه پوشش داده می شود

این شرکت خودروساز که تا شهریور ماه نیز نتواسته بود به تعهدات سال ۹۷ خود عمل کند، مدیرعامل آن در اواخر شهریور ماه در مراسم بازدید سرزده دادستان تهران از چندین هزار خودروی بلاتکلیف این شرکت در پارکینگ هایش، اعلام کرد که سعی داریم سریعا تمامی تعهدات و معوقات سایپا را به دست مردم برسانیم و کلیه تعهدهای قبل سال ۱۳۹۸ را تا اواسط مهرماه پوشش دهیم.

اواسط مهرماه بود که وی اعلام کرد که تعداد ۹۶ هزار دستگاه خودروی ناقص در کف کارخانه، اکنون به ۲۵ هزار دستگاه رسیده‌ است و طی هفته‌های آینده نیز این رقم به کمتر از ۲۰ هزار دستگاه خواهد رسید.

تصیم برای عدم شماره گذاری پراید تا تصویب توقف تولید آن

در آخرین روز شهریور ماه، یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ضمن بیان اینکه بعد از سال‌ها تلفات و خسارات جاده‌ای، تازه پلیس راهور ما متوجه شده که باید از شماره‌گذاری پراید جلوگیری کند، خبر از تصمیم گیری برای عدم شماره گذاری خودروهای پراید بعد از سال ها تلفات جاده ای داده و گفت: محصولات باید در همه موارد تست شوند. لازم است برای دو خودروسازی بزرگ کشور نیز فکری شود و هرچه سریعتر به بخش خصوصی واگذار شوند، چراکه خصوصی‌ها بهتر از دولتی‌ها عمل کرده‌اند.

توقف تولید برخی خودروهای داخلی نیز از جمله اتفاقاتی بود که در سال ۹۸ مصوب شد. بر این اساس قرار شد تولید پراید به طور کامل از ابتدای مرداد  ۹۹ متوقف شود. طبق اعلام مدیرعاملی این شرکت، تولید پراید تا اتمام تعهدات در تاریخ‌های اعلام شده و تحویل خودروهای ثبت نامی در طرح‌های پیش‌فروش و فروش‌فوری ها انجام خواهد شد.

معرفی خودروهای جایگزین پراید

براین اساس محصولات تیبا، کوییک و ساینا جایگزین محصولات خانواده پراید خواهند شد. ضمن اینکه در آبان ماه اعلام شد که تولید پراید مدل۱۳۲ تا پایان دی‌ماه ۹۸، پراید مدل۱۱۱ تا پایان اردیبهشت ۹۹ و پراید مدل۱۳۱ تا پایان تیرماه ۹۹ به پایان خواهد رسید. یکی از شاخص های تعیین این زمان بندی، تعداد خودروهای معوق و میزان تقاضای موجود در بازار برای هر یک از مدل‌های پراید است.

اما در اواخر دی ماه مجدد گروه سایپا خبر داد که ۱۰ روز زودتر از وعده داده شده،   تولید خودروی پراید ۱۳۲ متوقف شد. همچنین خودروهای پراید ۱۱۱ و پراید ۱۳۱ هم در چند ماه آینده از چرخه تولید کنار گذاشته می‌شوند.

برخی محصولات سایپا در کارخانه حتی گران تر از بازار

در شرایطی که تحت تاثیر گران فروشی شرکت های خودروهای وارداتی که محصولات خود را با نرخ های بالاتر از نرخ بازا آزاد  می فروختند، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، هرگونه عرضه خودرو از سوی خودروسازان به قیمت‌هایی بیش از قیمت بازار را تخلف خوانده بود، گروه خودروسازی سایپا نیز قیمت برخی محصولات را گران‌تر از بازار می‌فروخت.

در این زمینه، مجدد سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد که قیمت فروش تعیین شده از سوی شرکت سایپا برای محصولات این شرکت در دست بررسی است و در صورت هرگونه مغایرت با ضوابط تعیین شده، برخورد قانونی لازم صورت خواهد گرفت.

رشد ۸۲ درصدی تولید ساینا و کوییک

گروه خودروسازی سایپا با تولید بیش از ۲۸۵ هزار و ۴۵۱ دستگاه محصولات ایکس ۱۰۰، ایکس۲۰۰، ساینا و کوییک در دی‌ماه، از کل آمار تولید سال ۱۳۹۷ عبور و رکورد جدیدی را در تولید ثبت کرد. این مجموعه که از ابتدای سال  ۱۳۹۸ تا دی ماه موفق شده بو، تعداد مذکور را در گروه محصولات ایکس۱۰۰ و ایکس۲۰۰ و با افزایش ۸۲ درصدی در گروه محصولات ساینا و کوییک تولید کند که با توجه به وجود محدودیت‌ها و موانع بسیار زیاد فرایند تولید، یک موفقیت به حساب می‌آمد.

گروه سایپا در حالی که تولید روزانه این گروه در سال ۹۷، به حدود ۷۰۰ دستگاه در روز رسیده بود، از دی ماه مجدد توانست توانست تولید روزانه خود را به‌طور میانگین به بیش از ۲۰۰۰ دستگاه در روز برساند، ضمن اینکه پیش بینی کرد با توجه به آماده‌سازی‌های لازم جهت افزایش تولید در سه ماه پایانی سال، گروه سایپا  خواهد توانست تا پایان اسفندماه، رکورد جدیدی در زمینه تولید خودرو در دوران تحریم و فشار حداکثری، از خود برجای بگذارد.

 ۸ محصول جدید در ۳‌ سال آینده در راه بازار

در مراسم زنجیره تامین محصول جدید سایپا (رهام)، مدیرعامل سایپا اعلام کرد که تولید انبوه خودرو رهام در سال آینده آغاز می‌شود و در فاز نخست، ۱۲ هزار دستگاه از این خودرو عرضه خواهد شد. علاوه براین ۲ محصول جدید دیگر در سال آینده و ۵ محصول نیز در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به بازار عرضه خواهد شد تا سبد محصولات کامل شود.

رونمایی از دو محصول با پلت فرم داخلی 

این درحالی است که در آخرین روز بهمن ماه، در حاشیه جلسه هیات وزیران از دو خودرو تولید داخل این شرکت در حضور رییس جمهور و وزیر صنعت معدن و تجارت و جمعی از اعضای کابینه دولت رونمایی شد. دو  محصول سدان  و کراس اوور، محصولات سایپا براساس مگاپلت‌فرم ملی گروه خودروسازی سایپا یعنی SP۱۰۰ طراحی و ساخته شده اند که خودروهای رونمایی شده در حاشیه حیاط دولت بودند.

امضا تفاهمنامه برای تولید خودروی برقی در ایران با همکاری گروه مپنا

مدیرعامل گروه مپنا در حاشیه بازدید از مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع خودرو سایپا،   از آغاز همکاری با گروه خودروسازی سایپا در راستای امضای تفاهمنامه همکاری این دو مجموعه برای تولید نخستین خودروی برقی در ایران، خبر داد و تاکید کرد تا با تلاش دو مجموعه سعی می شود تا محصولات برقی در شأن مردم تولید شود تا هم منافع اقتصادی سرشاری نصیب کشور شده  و هم به ذینفعان دو مجموعه سود برساند.

بر اساس مفاد این تفاهم‌نامه، شرکت‌های سایپا و مپنا اقدام به مشارکت و همکاری در خصوص طراحی، نمونه‌سازی، تست، تجاری‌سازی و تولید خودروهای جدید با پلت‌فرم الکتریکی کردند.

تصویب افزایش ۴۵۰ درصدی سرمایه سایپا

افزایش سرمایه ۴۵۰ درصدی شرکت سایپا از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در دستور کار قرار گرفت و با تائید اکثر سهامداران و با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسید. در مجمع عمومی فوق‌العاده سهامداران به این افزایش سرمایه سایپا رای دادند؛ بدین ترتیب سرمایه ثبت شده این شرکت از ۳۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال به ۱۹۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال افزایش یافت.

نهایی شدن پرداخت تسهیلات به خودروسازان بزرگ

شورای عالی پول و اعتبار مصوبه افزایش ۱۰ هزار میلیاردتومانی حد اعتباری ایران‌ خودرو و سایپا را ابلاغ کرد و مقرر شد که پنج هزار میلیارد تومان به هریک از خوروسازان پرداخت شود تا آن ها بدهی خود به قطعه سازان را پرداخت کنند و بتوانند زنجیره تولید قطعه و به دنبال آن صنعت خودروسازی را حفظ کنند اما شرط استفاده از این تسهیلات این بود که خودروسازان از ماده ۱۴۱ قانون تجارت خارج شوند. آن زمان صحبت‌ها حاکی از این بود که دولت و مجلس اصرار داشتند کل مبلغ تسهیلات در زنجیره تامین توزیع شود اما خودروسازان هزینه‌هایی از جمله خرید مواد اولیه هم داشتند که به صورت ارزی بوده و باید بخشی به این قسمت هم تعلق می گرفت.

اما این تهسیلات تا روزهای پایانی سال تزریق نشدو بانک های عامل از ارائه همکاری سرباز زنند. فعالان اما در نهایت دو روز مانده به اتمام سال ۹۸، بالاخره این مبلغ تخصیص و به زنجیره تامین خودروسازان یعنی قطعه سازان تزریق شد. البته بدهی خودروسازان به قطعه سازان خرد به طور کامل پرداخت شد و تسویه با قطعه سازان بزرگ به سال ۹۹ موکول شد.

همیاری در مقابله با کرونا

سایپا که فعالیت خود در سال ۹۸ را با کمک رسانی به سیل زدگان آغاز کرده بود با تولید ماسک‌های بهداشتی در جهت کمک به شبکه سلامت کشور، سال ۹۸ را به پایان رساند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا