رییس انستیتو پاستور ایران آخرین اقدامات تشخیصی در زمینه بیماری کووید-۱۹ را تشریح کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر علیرضا بیگلری امروز در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران گفت: از دو ماه پیش از تشخیص اولین موارد ابتلا به کرونا در کشور، انستیتو پاستور طراحی روش‌های تشخیص را برای این ویروس منحوس شروع کرد. آن روز دانش کمی در دسترس همکاران‌مان بود و سعی شد بهترین روش تشخیصی طراحی شود.
رییس انستیتو پاستور ایران افزود: بعد از مثبت اعلام شدن تست کرونا در قم، بلافاصله آزمایشگاه‌های محیطی در قم و اراک شروع به کار کردند و در کمتر۱۰ روز بیشتر از ۶۰ آزمایشگاه در سراسر کشور راه‌اندازی و فرصتی فراهم شد که به تدریج آزمایشگاه‌ها در همه استان‌ها با یک پروتکل و دستورالعمل یکسان به تشخیص کرونا بپردازند.
وی ادامه داد: شبکه منسجم و یکپارچه یکی از فرصتی‌هایی بود که در بطن بحران کرونا ایجاد شد و تحسین کارشناسان فنی در سطح جهانی را موجب شد. باتوجه به اینکه بسیاری از کشورهای مدعی تکنولوژی نتوانسته بودند همین سطح تشخیصی را ایجاد کنند و این کار بزرگ با دانش بومی محققان ایرانی انجام شد، این نقطه قوتی است که سالیان سال در تاریخ کشور از آن یاد می‌شود.
بیگلری افزود: این شبکه بزرگ آزمایشگاهی در روزهایی شکل گرفت که در شرایط تحریم‌های ددمنشانه و ظالمانه آمریکا هستیم. این شبکه بزرگ و منسجم حتی در تهدیدهای آتی می‌تواند خدمات بزرگی به کشور ارایه دهد. اکنون به شرایطی رسیدیم که می‌توانیم موارد مثبت و منفی ابتلا را به خوبی افتراق دهیم و باعث شدیم که کادر درمان با سلامت بیشتر و ابتلای کمتر به مردم خدمات ارائه دهد.
وی با بیان اینکه با ظرفیت‌های ایجاد شده در انستیتو پاستور تعداد آزمایشگاه‌ها در سراسر کشور به بیش از ۹۰ آزمایشگاه رسیده است، گفت: در عین حال زمینه‌ها آماده می‌شود که ۱۰ هزار تست به ظرفیت تست‌های کشور اضافه کنیم و به ظرفیت بالای ۲۰ هزار تست در روز برسیم تا برای غربالگری شرکت‌کنندگان در بسیج ملی مقابله با کرونا استفاده کنیم.
رئیس انستیتو پاستور ایران افزود: این دانش به صورت کاملا بومی در ایران ثبات پیدا کرده است و با فراخوان داده شده، بیش از ۵۰ شرکت فناور آمادگی خود را برای تولید کیت در کشور اعلام کردند و بیش از پنج شرکت در انستیتو مورد تایید قرار گرفتند که وارد فاز تولید شوند و حالا از این نظر بی‌نیازاز خارج کشور هستیم.
وی در ادامه اظهار کرد: ما با اتکا به دانش جوانان‌مان نه تنها می‌توانیم نیاز کشور را تامین کنیم بلکه اگر اتفاقی در منطقه رخ دهد سازمان جهانی بهداشت از ایران درخواست خواهد کرد تا این شبکه آزمایشی را در منطقه ایجاد کند. انستیو پاستور پرچمدار مبارزه با بیماری‌های واگیر بوده است و در خارج از کشور بارها اقدامات شایسته خود را به اثبات رسانده است و توانسته نام خود را پر آوازه کند امروز نیز انستیتو پاستور وزارت بهداشت آماده است که اگر در کشورهای اطراف اتفاقی افتاد خدمات خود را به مردم منطقه ارائه دهد.
بیگلری در پاسخ به سوالی درباره وضعیت دارو و واکسن کرونا در کشور گفت: با توجه به اینکه هیچ یک از کشورهای دنیا که این بیماری در آنها شیوع پیدا کرده است، یک پروتکل واحد را اجرا نمی‌کنند مسلما در کشور ما هم تمام پروتکل‌های اجرایی بر اساس شواهدی است که پزشکان از نقاط مختلف جهان عرضه کرده‌اند و ثابت نشده است که هیچ یک از این‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد. بر همین اساس هر کشوری با توجه به تجربیاتی که دارد، اقدام می‌کند.
امیدواری برای یافتن درمان و واکسن کرونا
وی افزود: با توجه به اینکه پروژه‌های مختلفی هم در دنیا هم در ایران و مثلا در انستیتو پاستور طی می‌شود تا بتوانیم عملکرد این ویروس و پاسخ بدن را از نظر ژنتیکی و ایمنی بهتر شناسایی کنیم، مسلما امیدواریم که بتوانیم در آینده نزدیک درمان و واکسن مناسب برای این ویروس را در اختیار داشته باشیم.
بیگلری در پاسخ به سوالی درباره درصد خطای کیت‌های تشخیصی اعم از کیت‌های چینی، اروپایی و ایرانی گفت: مسلما برای هر بیماری روش‌های تشخیص مختلف داریم اما سازمان بهداشت جهانی بهترین تست را برای تشخیص کووید۱۹ تست مولکولی یا PCR می‌داند. به‌طور کلی در بازار چند نوع تست وجود دارد؛ یکی «رپید تست»هایی هستند که بر اساس سنجش آنتی‌بادی کار می‌کنند و می‌توانند در کمتر از ۱۵ دقیقه پاسخ را ارائه دهند، اما از آنجایی که «رپید تست»ها می‌توانند موارد منفی کاذب داشته باشند و در طی ۱۴ روز دوره بیماری، ممکن است در هفته اول مثبت نشوند، سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند که به هیچ عنوان برای تشخیص و غربالگری از «رپیدتست» های مبتنی بر آنتی‌بادی استفاده نشود.
وی افزود: تست دیگر که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است، تست مولکولی است که در ایران هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود دو ماه قبل از اینکه اولین موارد ابتلا به کووید ۱۹ را در قم داشته باشیم، در انستیتو پاستور ایران روش‌های تشخیصی را طراحی کردیم و به تست PCR رسیدیم البته در آن زمان ابزار تشخیصی را نداشتیم و هیچ کیتی هم در دسترس‌مان نبود بنابراین روش‌های دیگر PCR را راه‌اندازی کردیم. چند روز قبل از آغاز موارد اولیه ابتلا در قم توانستیم کیت‌های تشخیصی را منطبق با روش‌های تشخیصی که خودمان طراحی کرده بودیم، از خارج از کشور داشته باشیم. اکنون پروتکل استاندارد مورد تایید سازمان بهداشت جهانی را استفاده می‌کنیم.
بیگلری ادامه داد: باید توجه کرد که شرط‌مان برای انجام این تست «نمونه‌گیری درست» است زیرا در غیر این صورت پاسخ معتبر نخواهد بود بنابراین اگر نمونه‌گیری درست و تکنیک تست درست انجام شود و تفسیر هم به‌درستی باشد بالای ۹۰ درصد جواب می‌گیریم، اما اگر نمونه‌گیری به درستی انجام نشود، آن نمونه‌گیری افت می کند و حتی ممکن است به ۵۰ درصد خطا هم برسد.
رییس انستیتو پاستور ایران درباره تعداد کیت‌هایی که در کشور وجود دارد، گفت: در دوران تحریم هستیم. ادعا می‌شود که ایران در حوزه درمانی آزاد است، اما اینطور نیست و نه ارسال پول و نه دریافت کیت و مواد تشخیصی به راحتی انجام نمی‌شود. به دلیل تحریم‌های ناجوانمردانه محدودیت‌های زیادی داریم و دست بسته وارد این میدان شدیم اما خوشبختانه با سرافرازی بیرون آمدیم.
وی تاکیدکرد: به اندازه کافی کیت داریم و به همین دلیل برنامه بررسی ارجاعی‌ها را که در قالب غربالگری اتفاق می‌افتد را آغاز کردیم بنابراین افرادی که بعد از غربالگری ارجاع می‌شوند، برایشان تست انجام می‌شود تا بتوانیم زنجیره انتقال را بشکنیم. مطمئن هستیم که هم از نظر کیت‌هایی که از خارج از کشور تهیه کردیم و هم از نظر کیت‌هایی که فناوران ما در داخل ساختند و آمادگی تحویل آنها را دارند، برای اجرای این برنامه به اندازه کافی کیت در کشور موجود است.
ویروس‌های ضعیف شده کرونا امکان فعالیت مجدد دارند؟
بیگلری درباره امکان فعالیت ویروس‌های ضعیف شده کرونا گفت: بحثی در رسانه‌ها و مقاله‌ها مطرح شد مبنی بر اینکه افرادی که به ویروس مبتلا شده‌اند می‌توانند مجددا هم مبتلا شوند و بعدا مشاهداتی بیان شد که این افراد دوباره به ویروس مبتلا نمی‌شوند بلکه به مدت طولانی‌تر مثبت می‌مانند. با توجه به ناشناخته بودن رفتار ویروس و ناشناخته بودن پاسخ افراد مختلف به این ویروس، کاملا می‌دانیم که بدن‌های مختلف به این ویروس پاسخ‌های مختلف می‌دهد.
رییس انستیتو پاستور ایران افزود: ممکن است فردی در یک خانواده گرفتار این بیماری شود و بعد از بررسی کودکان آن خانواده متوجه می‌شویم که آنها مثبت هستند، اما هیچ علائمی ندارند که احتمالا به این دلیل است که ایمنی کودکان بالا است. نکته بسیار مهم این است که بدانیم درصد زیادی از افراد مثبت بدون علامت هستند و می‌توانند عامل انتقال ویروس به سایرین باشند.
وی تاکید کرد: به احتمال زیاد ویروس کرونا یک نوع است و مسائلی که درباره دو نوع بودن ویروس کرونا مطرح شده بود، تقریبا مورد شک قرار گرفته و امروز باور به این است که با یک ویروس مواجهیم اما پاسخ ایمنولوژی و بالینی افراد به این ویروس متفاوت است.
آخرین وضعیت تولید کیت‌های تشخیصی ایرانی
بیگلری در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت تولید کیت‌های تشخیصی کرونای ایرانی گفت: مشخص است که توان بومی به کمک کشور آمد و چندین شرکت در کشور تاییدیه دریافت کردند و آماده تولید کیت هستند. به عنوان مثال یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان اعلام کرده است که می‌تواند هفته‌ای ۸۰ هزار کیت را یا به عبارتی روزانه بیش از ۱۰ هزار کیت را تولید کند و تحویل دهد.
رئیس انستیتو پاستور ایران افزود: با توجه به اینکه کیت‌های شرکت‌های دیگری هم در حال بررسی است و با توجه به اینکه به اندازه کافی برای رفع نیازهای داخل کشور، کیت در کشور موجود است، مسلما بخشی از پتانسیل و توان می‌تواند در اختیار کشورهای منطقه و سایر کشورهایی که نیازمند هستند،قرار گیرد. این هم فرصتی بود که در تهدید کرونا ایجاد شد و یکی از شگفتی‌های روزگار این است که کشوری که در روزهای اول نیازمند ورود کیت از خارج از کشور بود، حالا با افتخار آمادگی صادرات کیت را دارد.
وی در پاسخ به سوالی درباره فعالیت‌های انستیتو پاستور در زمینه بیماری‌هایی مانند کرونا که بین انسان و دام مشترک است، گفت: انستیتو پاستور به عنوان موسسه‌ای که پایه‌گذار مبارزه با بیماری‌های عفونی در کشور است و به عنوان قدیمی‌ترین مرکز تحقیقاتی کشور که حتی سن تقریبی آن از وزارت بهداشت هم بالاتر است و با توجه به اینکه اغلب بیماری‌هایی که در تاریخ انستیتو پاستور با آنها مبارزه شده، بیماری‌های زئونوز یا بیماری‌های مشترک بین انسان و دام بوده‌اند مانند طاعون، هاری و… می‌توان گفت که این موسسه بیشترین نقش را در کنترل بیماری‌های زئونوز داشته است.
بیگلری افزود: در این شرایط تعداد بسیار زیادی از همکاران ما دامپزشک بوده‌اند و در این موسسه مشغول فعالیت هستند. با توجه به گسترش بیماری‌هایی که از سوی جوندگان در دنیا رخ می‌دهد، مسلما تعداد خدماتی که دانشمندان دامپزشک ما ارائه می‌دهند بیشتر و بیشتر خواهد شد. امیدوارم وارد حوزه‌ای شویم که همانطور که درباره طاعون به عنوان یکی از رفرنس‌های دنیا عمل می‌کنیم و از کانون‌های آموزش در دنیا به شمار می‌آیم، بتوانیم در این بیماری هم اقدام کنیم.
بیگلری درباره مطالعه روی ژنوم ویروس کرونا در ایران اظهار کرد: یکی از پیشرفته‌ترین موسسات کشور انستیتو پاستور است که به بررسی ژنوم ویروس کرونا از روزهای نخست پرداخت و ویروسی که در قم شناسایی شد همان ویروسی بود که در ووهان چین شیوع پیدا کرده بود.
رئیس انستیتو پاستور افزود: مطالعات دقیق‌تری لازم است تا ژنوم ویروس را به‌طور کامل شناسایی و تغییرات آن را در کشور بررسی کنیم و در یابیم که جهش‌هایی در طول زمان در ایران رخ داده است یا خیر که این مطالعه دامنه‌دار است. برخی کشورها با ما در این زمینه همکاری می‌کنند و در عین حال ما در شبکه جهانی انستیتو پاستور مطالعاتی را انجام می‌دهیم و انستیتو پاستور شانگهای که همکاری خوبی با انستیتو پاستور ایران دارد در این مطالعه با ما همکاری می‌کند .
بیگلری ادامه داد: ما همراه با شبکه جهانی انستیتو پاستور به شناخت ژنوم ویروس و جهش‌ها می پردازیم و چهار حیطه را در شبکه جهانی دنبال می‌کنیم که شامل مطالعه روی ژنوم انسان‌ها با توجه به تفاوت در پاسخ به ویروس، مطالعه برای تولید واکسن و بهترین راهبردهای تولید آن، پاسخ ایمنی و بالینی افراد مبتلا شده با درجات مختلف علائم می‌شود و یکی از موضوعاتی که انرژی خوبی روی آن گذاشته شده برنامه‌ریزی برای تولید پادتن ویروس کروناست.
بیگلری درباره تاثیر آب و هوای گرم بر عملکرد ویروس کرونا اظهار کرد: شواهدی وجود دارد که گرم شدن فعالیت ویروس را کند می کند البته در کشورهایی که آب و هوایی گرمسیری دارند مثل استرالیا که اکنون تابستان را سپری می‌کنند و در سنگاپور مواردی از بیماری دیده شده است. در عین حال موارد ابتلا به ویروس کرونا در استان‌های جنوبی ایران کمتر بوده است اما نمی‌توانیم آن را به وضعیت آب و هوایی ارتباط دهیم و بگوییم با گرم شدن هوا زنجیره انتقال شکسته خواهد شد. ما باید متکی به محدود کردن تماس‌ها باشیم وامیدوار نباشیم که با گرم شدن هوا زنجیره انتقال ویروس کرونا شکسته شود.
رئیس انستیتو پاستور ایران درباره تست افراد بدون علامت گفت: هیچ سودی ندارد که افرادی که سالم هستند و هیچ مشکلی ندارند، آزمایش دهند. اگر به آزمایشگاه مراجعه کنید و تست بدهید، جواب منفی حتی یک ساعت هم ارزش ندارد چرا که بیرون یا داخل آزمایشگاه به دلیل حضور بیماران ممکن است، آلوده شوید بنابراین برای افرادی که علائمی ندارند و از طرف مراکز بهداشت درخواست نمونه دادن برایشان صادر نشده است، نمونه دادن برای آزمایش سرپایی نفعی ندارد.
بیگلری ادامه داد: برای کسانی که علائم مشکوک دارند یا در تماس با افراد مثبت هستند و غربالگری شده و تایید شده است که باید از آنان نمونه گرفته شود یا افرادی که در تماس طولانی مدت با فرد مبتلا بودند، خود به سیستم بهداشتی مراجعه می‌کنند و در صورت تشخیص سیستم بهداشتی ، فرد باید نمونه بدهد و این افراد به سیستم دولتی هدایت می‌شوند و از آنان نمونه گرفته و برای آزمایشگاه‌ها ارسال می‌شود. به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم فرد بدون علامت به آزمایشگاه برای تست گرفتن مراجعه کند چرا که این کار می‌تواند خود مشکل ایجاد کند.
وی تاکید کرد: تمام خدمات در شبکه آزمایشگاهی کشور و همه خدمات برای بیماران بستری و سرپایی در حوزه کرونا کاملا رایگان است. نمونه گیری هم از طریق ارجاع از بیمارستان و ارجاع از مراکز بهداشت انجام می‌شود.
رئیس انستیتو پاستور ایران در پاسخ به این سوال که مبتلایان بدون علامت چه زمانی تست‌شان مثبت یا منفی می‌شود، گفت: ۳۰ درصد کسانی که مبتلا می‌شوند، هیچ علامتی ندارند و ما در آزمایش‌ها این افراد را شناسایی می‌کنیم سپس قرنطینه و ایزولاسیون این افراد و حفظ اطرافیان آنها، در قطع زنجیره انتقال بسیار موثر است. با این هدف وزارت بهداشت بسیج ملی مقابله با کرونا را راه اندازه کرده است. عملا تست این افراد بعد از گذشت دو تا سه هفته از بیماری منفی می‌شوند، اما در طول این مدت می‌توانند بیماری را منتقل کنند.
کرونا از طریق آب منتقل می‌شود؟
بیگلری در پاسخ به این سوال که آیا ویروس کرونا از طریق آب منتقل می شود، گفت: مهمترین راه انتقال ویروس کرونا از انسان به انسان و از طریق ترشحات سرفه وعطسه فرد آلوده است واین قطرات وقتی روی اجسام می نشینند و به سطوح دست و پس از آن به صورت و دهان می‌چسبند، می‌توانند افراد را آلوده کنند. تاکنون شواهد قطعی برای انتقال ویروس کرونا از طریق آب گزارش نشده است البته نمی‌توانیم این موضوع را به طور قطعی اعلام کنیم.
منبع:ایسنا