اسپرانتو در ایران
یوسف اعتصامی (اعتصام‌الملک) پدر پروین اعتصامی از نخستین کسانی بود که در شناساندن و گسترش اسپرانتو در ایران نقش داشت. احمد کسروی تبریزی نیز پس از آشنایی با اسپرانتو بر آن شد که دستور زبان پارسی را نیز باید تا آنجا که شدنی است قاعده‌مند و منظم کرد تا یادگیری آن آسان شود. او کتاب «زبان پاک» را بر پایه همین دیدگاه و با الهام از دستور زبانِ ریاضی‌وار اسپرانتو نوشته است.
به گزارش ایسنا، روزنامه ایران نوشت: «اندیشه اختراع زبانی ساختگی دست کم به سده هفدهم بازمی‌گردد. در آن زمان، دکارت، فیلسوف فرانسوی، با اشاره به نارسایی‌های زبان طبیعی پیشنهاد کرد که زبانی بر پایه منطق ریاضی و قواعد دستوری ساده اختراع شود. از همان زمان به این سو و بویژه از اواخر سده نوزدهم تا نیمه سده بیستم بیش از صد زبان ساختگی اختراع شده‌اند. اسپرانتو شناخته‌شده‌ترینِ این زبان‌ها است.
لودویک زامنهف، پزشک لهستانی در سال ۱۸۸۷ زبان اسپرانتو را اختراع کرد. زامنهف نام «زبان بین‌المللی» را برای کتاب خود برگزید ولی از آنجا که این کتاب را با نام مستعار «دکتر اسپرانتو» منتشر کرد، این زبان با نام اسپرانتو شناخته شد. «اسپرانتو» از ریشه esper ساخته شده و معنای آن «امیدوار» است. در واقع دکتر زامنهف امیدوار بود با همه‌گیرشدن این زبان به‌عنوان زبان مشترک مردمان جهان به گسترش صلح جهانی کمک کند.
واژه‌ها و دستگاه دستوری زبان اسپرانتو بر شالوده زبان‌های رومیایی، شاخه‌ای از زبان‌های هندواروپایی، بنیاد نهاده شده است. ساختار دستوری این زبان بسیار ساده است تا جایی که گفته می‌شود با چند جلسه آموزش می‌توان این زبان را در اندازه قابل قبولی آموخت و به‌کار برد. سادگی و بی‌طرفی زبان اسپرانتو باعث شد که در زمانی اندک، طرفداران بسیاری در سراسر جهان پیدا کند. در ۱۹۰۵ نخستین کنگره بین‌المللی اسپرانتو با گرد هم آمدن بیش از ششصد شرکت‌کننده از ده‌ها کشور تشکیل شد و در ۱۹۰۸ سازمان جهانی اسپرانتو پایه‌گذاری شد که همچنان به‌عنوان سازمان اصلی جنبش اسپرانتو باقی مانده است.
البته اسپرانتوآموزی همیشه نیز بدون درد سر نبوده است. در دوره‌هایی رشد اسپرانتوآموزی مایه نگرانی برخی حکومت‌ها شد تا آنجا که آموزش اسپرانتو در زمان حکومت‌های هیتلر در آلمان و استالین در شوروی جرم دانسته می‌شد. در سال ۱۳۲۱ هیأت ایرانی در نخستین نشست رسمی سازمان ملل پیشنهاد می‌کند که زبان اسپرانتو به عنوان زبان جهانی در نشست‌ها و همایش‌های سازمان ملل به کار گرفته شود. این پیشنهاد با مخالفت سخت هیأت فرانسوی روبه‌رو می‌شود که اعتقاد داشتند فرانسوی باید زبان بین‌المللی باشد. هر چند یک دهه پس از آن یونسکو اسپرانتو را به عنوان زبانی بی‌طرف به رسمیت شناخت و آموزش اسپرانتو را به کشورهای عضو سفارش کرد.
یوسف اعتصامی (اعتصام‌الملک) پدر پروین اعتصامی از نخستین کسانی بود که در شناساندن و گسترش اسپرانتو در ایران نقش داشت. احمد کسروی تبریزی نیز پس از آشنایی با اسپرانتو بر آن شد که دستور زبان پارسی را نیز باید تا آنجا که شدنی است قاعده‌مند و منظم کرد تا یادگیری آن آسان شود. او کتاب «زبان پاک» را بر پایه همین دیدگاه و با الهام از دستور زبانِ ریاضی وار اسپرانتو نوشته است.
در دهه پنجاه خورشیدی اسپرانتوآموزی در ایران بویژه با کوشش‌های ناصرالدین صاحب‌زمانی، نویسنده و روانشناس ایرانی، گسترش چشمگیری یافت. در سال ۱۳۷۵ نخستین نهاد رسمی اسپرانتو در ایران ثبت شد و در سال ۱۳۸۴ «انجمن اسپرانتوی ایران» به سازمان جهانی اسپرانتو پیوست. درباره سخنگویان کنونی این زبان آمار دقیقی وجود ندارد و آن را از چند صد هزار تا دو میلیون تن برآورد می‌کنند. اگر چه امروزه تب و تاب اسپرانتوآموزی در همه جهان، از جمله ایران فروکش کرده است، هنوز بسیاری از اسپرانتودانان به گسترش این زبان در آینده امیدوارند.»
انتهای پیام