خوشبختانه یا متاسفانه بازیگران مشغول کارند!

  از همان دوره که استادانی مانند زنده‌یاد حمید سمندریان بعد از اتمام تحصیلات خود به ایران بازگشتند، این معضل در تئاتر ما وجود داشته و در خاطرات این هنرمندان می‌خوانیم که گاه به دلیل نبود بازیگر مناسب، ناچار شده‌اند از خیر اجرای یک نمایشنامه قدرتمند بگذرند.

در حال حاضر هم با وجود خیل پر شمار دانش‌آموختگان بازیگری که از دانشگاه‌ها یا آموزشگاه‌های آزاد فارغ‌التحصیل می‌شوند، همچنان با معضل بازیگر رو به رو هستیم ولی این مساله حالا شکل و شمایل دیگری پیدا کرده است.

اگر در گذشته یک کارگردان موفق نمی‌شد برای بعضی از نقش‌ها بازیگر مناسبی پیدا کند، امروز ، مشکل اصلی نبود بازیگر نیست بلکه مساله این است که بیشترِ بازیگران در پروژه‌های دیگر مشغول به کار هستند و کارگردان یا باید مدت‌ها منتظر آمدن آن بازیگر بماند یا ناچار است آرمان گرایی خود را کنار بگذارد و به حضور بازیگران دیگری راضی شود.

در یکی دو سال اخیر، کرونا هم به سهم خود به این مساله قدیمی دامن زد و مشکلات تازه‌ای را پیش‌روی کارگردانان تئاتر قرار داد. کسانی که پیگیر خبرهای تئاتر بوده‌اند، می‌دانند که در این دوران کارگردان‌هایی مانند گلاب آدینه و هادی مرزبان به عنوان دو کارگردان شناخته شده تئاتر کشور چگونه با مساله یافتن بازیگر مناسب رو به رو شده‌اند . هر دو کارگردان قرار است در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه بروند. تاکنون چند بار تاریخ اجرای نمایش‌های آنان تغییر کرده است . در این میان جای شکرش باقی است که طلسم اجرای نمایش «بانوی محبوب من» به کارگردانی گلاب آدینه در حال شکسته شدن است و به تازگی گروه بازیگران این نمایش معرفی شدند.

آدینه و مرزبان، هر دو پیش از کرونا دست به کار اجرای نمایش‌های تازه خود شدند. گلاب آدینه تمرین‌های خود را با گروه بزرگی از بازیگران جوان که هنرجویانش هستند، آغاز کرد اما او نیز مانند دیگر همکاران خود ناچار شد در دوران کرونا تمرین این اثر نمایشی را چندین بار متوقف کند. در این میان بازیگران متفاوتی نامزد بازی در این نمایش شدند اما تعطیلات پیاپی تئاتر با اوج گیری هر باره کرونا، روند تمرین این نمایش را دچار مشکل کرد تا اینکه چندی پیش از سوی روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر اعلام شد که این اثر نمایشی با بازی جلیل فرجاد، امیر غفارمنش، نورا هاشمی، رضا عمرانی،گلشید بحیرایی و مرتضی امینی‌تبار روی صحنه خواهد رفت.

اما داستان اجرای نمایش «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» به کارگردانی هادی مرزبان از این هم پییچیده‌تر است. این کارگردان بیش از 15 سال است که این نمایشنامه را زیر سر دارد، نمایشنامه‌ای که اقتباسی است از داستانی به همین نام نوشته شهرام رحیمیان.

مرزبان در آغاز قصد داشت این نمایش را با بازی زنده یاد جمشید مشایخی روی صحنه بیاورد که اجرای این اثر در زمان حیات این هنرمند به دلیل گیر و گرفت‌های اداری میسر نشد.

او در این مدت نمایش‌های دیگری روی صحنه آورد ولی رویای «دکتر نون» دست از سرش برنداشت و این بار برای اجرای این نمایش با رضا کیانیان به توافق رسید. تمرین‌ها آغاز شد و قرار بود این اثر نمایشی زمستان 98 در تالار وحدت روی صحنه برود اما تمرین آن چند روز پیش از اعلام رسمی ورود کرونا متوقف شد و با ورود این مهمان ناخوانده هم طبیعی بود که پرونده اجرای این نمایش هم برای مدتی بسته شود.

پس از آن هادی مرزبان با فرهاد آییش گفتگو کرد اما حضور این بازیگر هم شدنی نشد. مهدی فخیم‌زاده و امین زندگانی دیگر بازیگرانی بودند که مدتی در تمرین‌های این نمایش حاضر شدند ولی تعطیلات پیش‌بینی نشده کرونایی و عقب افتادن اجرای این اثر نمایشی، سبب شد که این دو بازیگر هم، گروه اجرایی «دکتر نون» را ترک کنند.

کار تئاتر هرگز برای عوامل آن درآمد آنچنانی نداشته است. در بسیاری از موارد دیده‌ایم که فعالان این رشته در پروژه‌های تصویری کسب درآمد می‌کنند تا بتوانند به فعالیت دلی خود در تئاتر ادمه بدهند.

در این میان تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر به عنوان یکی از سالن‌های بزرگ تئاتر مدت‌هاست که در سکوت به سر می‌برد. اجرای نمایش‌های پر بازیگر همواره پر دردسر بوده و در دوران دشوار کرونا این مساله به مراتب ببیشتر هم شده است.

این روزها که حتی اغلب اهالی سینما هم برای تولید سینمایی، چشم‌انداز مالی مشخصی ندارند، ساخت سریال در پلتفرم‌های تازه، به امکانی مطمئن برای کسب درآمد تبدیل شده است. بنابراین طبیعی است با حجم بالایی که تولیدات شبکه نمایش خانگی پیدا کرده، کارگردان‌های تئاتر برای یافتن بازیگران مورد نظر خود دچار معضلاتی جدی‌تر هم بشوند.

تعطیلات پیاپی تئاتر و ظرفیت پنجاه درصدی سالن‌های نمایش که جزو پروتکل‌های بهداشتی دوران کروناست نیز به این مساله دامن زده و سبب شده کارگردانان تئاتر برای یافتن بازیگران مورد نظر خود با معضلاتی تازه رو به رو شوند، معضلاتی که اگر امروز به فکر راه چاره‌ای برای آن نباشیم، در دوران پساکرونا هم تا مدت‌ها دست از سر تئاتر ما بر نخواهد داشت.

منبع: ايسنا