پرده از بخش تاریک تاریخ یزد برداشته شد

«علی‎اکبر تشکری» استاد تاریخ دانشگاه یزد که کتب زیادی در عرصه تاریخ را تاکنون منتشر کرده است، این‌بار با نشر کتاب «یزد در عهد خوانین بافقی» تحول قابل توجهی را در تاریخ یزد به وجود آورده است و معتقد است با نشر این کتاب تاریخ، بخش تاریک تاریخ یزد از اواخر دوره صفوی تا اوایل قاجار برای اولین بار به طور جامع و کامل بررسی شده و در واقع به نوعی دنباله کتاب یزد عصر صفوی وی محسوب می‎شود.

البته «مشروطیت در یزد» و «خاطرات وکیل‌التولیه» در دو مجلد با مقدمه استاد ایرج افشار و «یزد عصر صفوی ( از تاسیس سلسله تا پایان حکومت شاه عباس اول)» دو اثر مهم وی محسوب می‎شوند که با نشر آن‌ها کورسوها و تاریکی‌های موجود در تاریخ برطرف شده است.

این استاد دانشگاه در آیین مراسم کتابش در بافق که با حضور استاندار یزد برگزار شد، اظهار کرد: در آستانه سقوط سلسله صفویه، یزد یکی از مراکزی با بیشترین مقاومت در مقابل افغان‌ها بود به طوری‌که در اسناد و مدارک موجود در یکی از تهاجمات محمود افغان، دو هزار نفر از سربازان افغانی، به دست یزدی‌ها کشته شدند.

وی افزود: در این زمان، میرزا عنایت سلطان بافقی، فرزند فخرالدین احمد بافقی که منصب مین‌باشی‌گری را در دربار شاه سلطان حسین داشت به یزد آمد و به دلیل استقبال زیاد و در خواست مردم یزد از وی، فرماندهی یزد را در این زمان بر عهده گرفت.

این استادیار دانشگاه یزد در ادامه توضیحات خود درمورد محتوای کتاب بیان کرد: نهایتا میرزا عنایت سلطان با وجود مقاومت‌های زیاد در مقابل افاغنه تسلیم شد و افغان‌ها وی و تمام اعضای خانواده‌اش، به جز خواهر زاده‌هایش (محمد مومن و محمد تقی) را کشتند.

به گفته تشکری در دوره افشاریه (عادل‌شاه افشار) یکی از خواهرزاده‌های میرزا عنایت سلطان به نام «محمد تقی‌خان» در سال ۱۱۶۱ هجری قمری سلسله‌ای را به نام «خوانین بافقی» تشکیل داد که این سلسله باعث ‌ثبات سیاسی یزد شد.

وی با بیان این‌که محمدتقی‌خان در این دوران اقدامات متعددی در یزد انجام داد، گفت: نقش‌آفرینی در فتح کرمان، همراهی با آقامحمد و سقوط سلسله زندیه از جمله اقدامات وی هستند که در این کتاب به تفصیل به آنها اشاره شده است.

تشکری با بیان این که این سلسه تا سال ۱۲۱۳ هجری قمری حیات داشت، گفت: تا این‌که در زمان یکی از فرزندان وی به نام عبدالرضاخان در سال ۱۲۴۵ هجری قمری (بعد از قرارداد ترکمنچای) شورشی در یزد از سوی عباس‌میرزای ولیعهد به وجود آمد و یزد به تصرف درآمد.

مدیرگروه دانشگاه تاریخ یزد با اشاره به اینکه بسیاری از بناهای کنونی یزد یادگار عصر خوانین بافقی است،گفت: اقدامات فرهنگی، موقوفات متعدد، ثبات، امنیت سیاسی و آرامش نسبی در یزد و مبدل‌شدن ‌یزد به یکی از قطب‌های محوری در جنوب از جمله اقدامات بسیار متعددی این سلسله است که مشخصا در این کتاب به آنها  پرداخته می‌شود و  در اختیار تاریخ‌پژوهان یزد قرار می‌گیرد.

البته استاندار یزد که خود نیز اصالتا زاده شهرستان بافق و سرزمین خوانین بافقی است، در این مراسم رونمایی، راز ماندگاری یک ملت و کشور را آشنایی با تاریخ و فرهنگ آن  دانست و گفت: اگر می‎خواهیم به سمت جلو حرکت کنیم باید تاریخ و داشته‌های خود را بشناسیم و با ارزیابی همه مراحل گذشته، مسیر و آینده درستی را انتخاب کنیم.

قدردانی استاندار از سالها تلاش استاد تاریخ یزدی

«محمدعلی طالبی» ضمن تشکر از «علی اکبر تشکری» برای سال‌ها پژوهش در حوزه تاریخ و زحمات وی برای بازنمایی تاریخ و فرهنگ استان یزد گفت: معرفی مفاخر شهرستان و قدرشناسی از سال‌ها تلاش علمی تشکری، اقدامی برای آشنایی که با کار بزرگ وی است.

وی با اشاره به اقدامات تشکری در حوزه تاریخ استان یزد،کشور و شهرستان بافق بیان کرد: شاید در استان یزد در حوزه مسئولین و نهادهای علمی و فرهنگی توجهی به این اقدامات نشده تا معرفی به مردم شود و از زحمات آنان و اندیشه ورزی در این حوزه تشکر شود.

وی تاریخ را موجب انگیزه و افتخار هر جامعه دانست و گفت: کتاب «یزد در عهد خوانین بافقی» بازگوکننده یکی از بهترین دوران‌های یزد است که در راستای آبادانی شهر تلاش شده و امروز در آثار تاریخی یزد آن را می‌بینیم که به دست خوانین بافق ایجاد شده است.

در این مراسم که به اهتمام سایر مسئولان شهرستان بافق خصوصا شرکت سنگ آهن مرکزی برگزار شد، یزد «یزد در عهد خوانین بافقی» رونمایی شد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا