حتما با خودتان می‌گویید رسانه باید قدرتمند و شناخته شده باشد و با ابزار اطلاع‌رسانی قوی‌اش قدرت تاثیرگذاری بر مردم را داشته باشد.

بله می‌دانم رسانه همه این‌ها را دارد اما اگر دقت کنید می‌بیند که همه ما در ابعاد کوچک این توانایی‌ها را به لطف فناوری‌های گوناگون دارا هستیم.

پس از هر یک از ما به عنوان یک رسانه کوچک خانگی انتظار می‌رود رسالتی را که بر عهده داریم به نحو احسن انجام دهیم.

می‌پرسید رسالتتان چیست؟

پاسخش ساده است. شما موظفید به انتشار اخبار موثق و صحیح.

اینکه از چه راهی می‌توان به اخبار موثق دست یافت را در گزارش‌های قبلی به کمک خود شما، توضیح داده‌ایم اما حالا بار دیگر به سراغ شما آمدیم تا این‌بار درباره وظایف هر یک از شهروندان در مبارزه با ویروس کرونا و البته مهم‌ترین وظیفه که در شرایط فعلی و خانه‌نشینی اجباری همان انتشار اخبار و اطلاعات صحیح است را از زبان شما بشنویم.

پاسخ‌ها را که خبرنگار ایسنا تلاش کرده است از اقشار مختلف مردم دریافت کند، در زیر می‌خوانید:

یک تهیه‌کننده تلویزیونی در پاسخ به این سوال که وظیفه هر یک از ما در مبارزه با کرونا چیست؟ می‌گوید: همه ما مخصوصا رسانه‌ها موظف به ایجاد نقش موثر و مفید و تاثیرگذار هستیم که باید سعی بکنیم تا آنجا که شدنی   در توانمان هست البته با نگاه درست و علمی فعالیت کنیم … به نظر من رسانه‌ها و اصحاب رسانه باید در خط مقدم فعالیت‌های اینچنین باشند و تلاش کنند درست و صادقانه در کنار مردم قرار بگیرند.

یک دانشجو سوری که برای ادامه تحصیل به ایران آمده در این زمینه می‌گوید: من فکر می‌کنم کاری که از دستم برمی‌آید این است که اخباری که مطمئن هستم صحیح و مفید است را برای خانواده و نزدیکانم ارسال کنم و از انتشار اخبار جعلی که اطمینانی به آنها نیست خودداری کنم.

یکی از دانشجویان دانشگاه تهران حفظ آرامش در مواجهه با این بیماری را اولین قدم می‌داند و اضافه می‌کند: باید از اخبار ناامیدکننده و ناراحت‌کننده اجتناب کنیم. در مرحله‌ی بعد خبرهایی که پایه علمی دارند و به اطلاع و آگاهی‌رسانی کمک می‌کنند انتشار دهیم.

یک دانشجوی دختر که بیماری کرونا پایان‌نامه‌اش را به تأخیر انداخته است، به این سوال این‌گونه پاسخ می‌دهد: به نظر من الان بازار شایعات هم گرم شده است و هر پیج اینستاگرامی یا کانال تلگرامی دنبال جذب فالوور هستند و بیشتر اوقات عمدا این شایعات را رواج می‌دهند. این خود ما هستیم که آنقدر باید آگاهی‌مان بالا برود تا هر چیزی را باور نکنیم.
او ادامه می‌دهد: درباره مبارزه با ویروس هم اگر هر کس نگران سلامتی خودش باشد، پس مسلما نکات بهداشتی را رعایت می‌کند. ایننکه قرنطینه کامل باشیم واقعا شدنی نیست. بعضی اوقات واقعا مجبور هستیم از خانه خارج شویم.
خود من چند بار تا کافی نت محله رفته‌ام تا چند برگ برای پایان‌نامه‌ام پرینت بگیرم. رفت و آمدهای الکی باید تعطیل شود و وقت‌هایی هم که کار واجب داریم نکات بهداشتی را رعایت کنیم. بالاخره شایعات همیشه بوده و هست
خودمان باید هم آگاهی را بالا ببریم و هم از منابع موثق مطالب را دنبال کنیم.

مسعود داوودی، مدیرمسوول روزنامه بانی فیلم، فراهم کردن شرایط برای دست‌یابی به اخبار موثق و پرهیز از روی آوردن به اطلاعات غلط درباره این بیماری را وظیفه مسوولان، مدیران و رسانه‌های رسمی می‌داند و می‌گوید: واقعیت این است که اِعمال مدیریت درست و صحیح در این حوزه بسیار اهمیت دارد و به کارگیری آن در شرایط حساسی مانند امروز مهم است.
اگر در نزد مسوولان و مدیران توجه به حوزه‌های دیگر برای مدیریت جامعه اهمیت داشته باشد، باید حوزه اطلاع‌رسانی و ضرورت‌های آن نیز مورد توجه قرار گیرد.
در شرایطی که جامعه ملتهب است و نیاز بیشتری به دریافت خبر و کسب اطلاعت صحیح دارد این وظیفه اولیه مدیران حوزه‌های اطلاع‌رسانی‌ است که ضمن ایجاد و پررنگ کردن فضای تفاهم و اعتماد میان منبع خبر و دریافت‌کننده آن، سهولت در فرآیندهای خبری را به  وجود آورند.
بدیهی‌ است در فقدان چنین فضایی و زمانی که مخاطب نتواند از کانال‌های رسمی، خبری دریافت کند، به ناچار گرایش به کسب خبر از کانال‌های دیگر پیدا می‌کند و ناخواسته زمینه لازم برای انتشار اخبار جعلی از طریق منابعی که مرجعیتی ندارند فراهم می‌شود. این منابع مخاطبان را با حجم بزرگی از اطلاعات عمدتاً جعلی و نادرست روبه‌رو و فضای خبری را دچار التهاب و سوء تعبیر می‌کنند.
نخستین مسوولیت دست‌اندرکاران رسانه‌ها، پیشگیری از اشاعه اخبار نادرست از طریق انتشار خبرهایی است که اعتماد صدمه دیده مخاطب امروزی را جلب کند.
این کار مسلماً با پنهان‌کاری و چشم‌ پوشاندن از واقعیات، محقق نخواهد شد.
شفافیت و پایبندی به مصالح مردم و مملکت می‌تواند راهکارهای موثری برای ایجاد فضای معتمدانه باشد.

یک دانشجو پزشکی وظیفه شهروندی در مقابل این بحران را اینگونه شرح می‌دهد: در این شرایط هریک از ما حداقل کاری که می‌توانیم انجام دهیم آموزش نکات بهداشتی و رعایت آن‌هاست. و نیز آگاهی‌بخشی و توجیه اطرافیانمان برای اینکه بهترین و امن‌ترین مکان در حال حاضر خانه هایمان هستند. همچنین باید ابتدا از صحت اخبار باخبر شویم و سپس این اطلاعات را در اختیارشان قرار دهیم و از جعل و نشر هرگونه خبر کذب بپرهیزیم.

یک دختر جوان معتقد است که بسیاری، از این شرایط سوء استفاده می‌کنند و با انتشار اخبار دروغ و بزرگ‌نمایی سعی دارند تا وجهه‌ی کشورمان را تخریب کنند.

او می‌گوید: به نظر من حالا که این بحران پیش آمده باید با آن کنار بیایم و تا جایی که می‌توانیم امید را در دل‌هایمان زنده نگه داریم و بدانیم انتشار هر خبری از هر شبکه‌ای که فالوور زیاد دارد دلیل بر موثق بودن آن خبر نیست. به نظرم به‌خاطر خراب کردن وجهه ایران هم که شده خبر دروغ توسط دشمنان زیاد منتشر می‌شود.

یک خانم کارمند این مساله را اینگونه توضیح می‌دهد: به نظرم سهم هر فرد در کنترل بیماری خیلی زیاد است. در کل فقط افراد هستند که باید در کنترل انتقال بیماری کاملاً همکاری کنند. درباره اخبار هم انتشار اخبار درست خیلی خوب است مخصوصاً در حال حاضر که تلویزیون برخی مصالح را به سلامت افراد مقدم می‌داند. با این همه اخباری که موثق نیستند واقعاً انتشارشان از نظر اخلاقی درست نیست چون استرس و اضطراب زیادی به افراد مخصوصاً کسانی که عزیز در معرض خطر دارند، وارد می‌کند.

یک پسر جوان درباره وظیفه‌اش در مقابله با ویروس کرونا می‌گوید: نقش من به عنوان یک شهروند و عضوی از جامعه می‌تواند این باشد که به هرآنچه که باید رعایت بشود عامل باشم. مثلا به جز در موارد اضطراری بیرون از خانه نروم، سفر نکنم، از ماسک و دستکش استفاده کنم، نکات بهداشتی را رعایت کنم و اینکه اگر اخبار موثقی درباره کرونا دارم به اشتراک بگذارم و از انتشار اخبار جعلی بپرهیزم چراکه ممکن است با عدم رعایت این موارد باعث انتشار این ویروس بشوم یا با انتشار اکاذیب اذهان عمومی را تشویش کنم.

یک خانم خانه‌دار و یک مادر جوان که یکی از دلایل انتشار زیاد ویروس را اطلاع‌رسانی دیرهنگام می‌داند، می‌گوید: باید گله کنم که اگر کمی این بیماری بیشتر جدی گرفته می‌شد و پروازها به کشور آلوده را زودتر لغو می‌کردند، تا این حد زود درگیر نمی‌شدیم یا لااقل فرصت می‌کردیم کمی خودمان، کشور و زیرساخت‌ها را آماده کنیم، کمی بیمارستان‌ها تجهیز می‌شدند و شیوع بیماری انقدر زیاد نمی‌شد؛ حالا که متاسفانه روند شیوع بیماری داخل کشور به سرعت افزایش پیدا می‌کند، هر شهروند باید مثل یک دولت رفتار کند و مراقب خودش و بقیه مردمش باشد. اولین راه هم قرنطینه خانگی است. به جز وقتی که برای کار خیلی ضروری بخواهیم از منزل خارج بشویم. بعد از آن ضدعفونی کردن منزل و رعایت بهداشت فردی به طور صد درصد مهم است. دید و بازدید هم که خدا را شکر از طریق فضای مجازی میسر است. و بعد از آن توجه نکردن به هرگونه اخبار از هر فضایی و دنبال کردن اطلاعات ارسالی از وزارت بهداشت و سعی در آرام کردن فضای اطراف و دلگرم کردن اطرافیان حتی در فضای مجازی و در نهایت توکل به خدا و امیدوار بودن به اینکه حتما این روزها هم تمام می‌شود و تجربه‌ای بزرگ برایمان می ماند اگرچه سنگین و دردناک باشد.

یک استاد دانشگاه تهران درباره‌ی وظایف هر یک از ما در انتشار اخبار صحیح درباره ویروس کرونا می‌گوید: رعایت بهداشت در خبررسانی کم‌اهمیت‌تر از رعایت بهداشت فردی در مبارزه با بیماری کرونا نیست. در کشورهای مدرن در چنین شرایطی مردم تنها به مرجع اصلی خبر که همان وزارت بهداشت آن کشور است مراجعه می‌کنند و تنها به آن اعتماد می‌کنند. آموزش‌های صحیح را هم بهتر است در چنین شرایطی از رسانه رسمی کشور دریافت کرد. به عبارت دیگر نظر اینجانب این است که هر چه کمتر از پیام‌رسان‌ها برای دریافت یا ارسال خبر استفاده شود بهتر است.

استاد دیگری که در رشته عربی تدریس می‌کند، می‌گوید: هر یک از ما نقش مهم و تاثیرگذاری در این بحران داریم که اصلا نباید دست کم گرفته شود. همان‌طور که قران هم در این خصوص می گوید ارزش هر نفسی معادل ارزش کل مزدم یا جامعه است.
هر کدام از خود ما معادل یک جامعه هستیم لدا وقتی یک خبر را می‌بینم و منتشر می‌کنیم باید صحتش را از منابع معتبر برسی کنیم زیرا مطمئنا دشمنان ملت ما سعی می‌کنند از آب گل آلود ماهی بگیرند و جان مردم برایشان مهم نیست.
وقتی ما خبر جعلی را منتشر می‌کنیم در واقع به زنجیره دشمن کمک کرده‌ایم.
دقت در انتشار اخبار صحیح درباره این ویروس در کنار رعایت مسائل بهداشتی بسیار مهم و جدی است.

در پایان از یک سردبیر می‌خواهیم تا نظرش را درباره وظایف هر یک از ما در مقابل چنین بحرانی بیان کند. او می‌گوید: در چنین شرایطی سلامت روانی هم بسیار در خطر است. مردم اضطراب دارند و می‌خواهند آگاهی‌شان را افزایش دهند برای همین دائما به اطلاعات جدید مخصوصا در شبکه‌های اجتماعی مراجعه می‌کنند. طبیعتا بعد از کسب اطلاعات می‌خواهند که آن را با عزیزانشان در میان بگذارند.
وقتی سواد رسانه‌ای پایین است نمی‌توان به خانواده‌ها خرده گرفت که چرا اطلاعات نادرست را منتشر می‌کنند، چون شاید خودشان نمی‌توانند صحت‌سنجی کنند.
چند روز پیش ویدئویی منتشر شد که نشان می‌داد از آسمان بادمجان می‌بارد! انقدر اتفاقات و بحران‌ها عادی شده که تا زمانی که اعلام نشد که با تدوین درست شده است خیلی‌ها باور کردند.
این نشان می دهد که چقدر صحت و اعتبار شبکه های اجتماعی می تواند زیر سوال برود.
در ابتدا باید اطلاعات را از منابع معتبر به‌دست بیاوریم که می‌تواند کانال ها و گروه های تلگرامی و اینستاگرامی هم باشد و تا وقتی از صحت خبری مطمئن نشدیم باز نشر نکنیم.
بهتر است کمی صبر کنیم تا از صحت خبر مطمئن شویم. اینکه از یک خبر موثق کمی دیرتر مطلع شویم خیلی بهتر از این است که از اخبار نادرست به سرعت مطلع شویم.

انتهای پیام

منبع:ایسنا