ریشه امام علی(ع) در فرهنگ یزد؛ از غدیر تا بخت‌گشایی
نویسنده کتاب امام علی(ع) در خصوص ریشه این حضرت در فرهنگ یزد گفت: اعتقاد قلبی و خالصانه مردم به گره گشایی امیرالمومنین، آداب و رسومی مانند آجیل مراد، سنگ مراد، پیراهن مراد، حلقه مراد، انگشترگردان، بخت گشایی، آجیل مشکل گشا و ختم علی(ع) را به همراه داشته است.
«سیدعباس هاشمی‌پور» نویسنده یزدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این که مردم یزد همواره در مناسبت‌های مختلف نام و یاد علی علیه السلام را زنده نگه داشته‌اند، اظهار کرد: در ایام جشن و سرور مولا که میلاد آن حضرت و عید غدیر است با مراسم‌های گوناگون آن را گرامی می‌داشتند که از جمله مصادیق آن در یزد می‌توان به اطعام مردم، مولودی خوانی، آیین دوست علی، کمچلی زنی، نان بیست و هفتمی، شام مرتضی علی، نان مرتضی علی اشاره کرد.
وی با بیان این که اعتقاد قلبی و خالصانه مردم به گره گشایی امیرالمومنین، آداب و رسومی را به همراه داشته که مختص به آن حضرت شده است، گفت: آجیل مراد، سنگ مراد، پیراهن مراد، حلقه مراد، انگشترگردان، بخت گشایی، آجیل مشکل گشا و ختم علی علیه‌السلام از آن جمله است.
وی افزود: از آنچه در زبان و بیان مردم به نان مبارک حضرت جاری است، می‌توان از نامگذاری کودکان و لالایی‌ها تا قصه‌ها و حکایت‌ها و ضرب‌المثل‌ها در وصف بزرگی مولا برشمرد.
وی که نگارنده کتابی با عنوان «امام علی در فرهنگ مردم یزد» است، با بیان این که این کتاب در سه بخش و یازده فصل، تمامی تعلقات مردم استان یزد را در زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی تشریح کرده است، گفت: موضوع کتاب و محتوای آن برای نخستین بار منتشر شده و سابقه مکتوبی از آن نیست.
البته در بخشی از این کتاب نیز در خصوص فرهنگ حضرت علی(ع) در زندگی مردم این گونه نوشته شده است.
به گفته وی، کتاب «امام علی (ع) در فرهنگ مردم یزد» برآمده از پژوهش دیرپایی است که به جستجوی نشانه ها و جلوه های حضور قدسی امیرالمومنین (ع) در اجزاء و ابعاد مختلف فرهنگ مردم استان یزد، در طول تاریخ میپردازد.
وی افزود: این مجموعه توانسته در جشنواره مراکز سازمان صداوسیما و نیز جشنواره پژوهش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد حائز عنوان پژوهش برتر شود.
به گفته این نویسنده، حاصل تلاش نگارنده که بیش از ۱۵ سال برای جمع آوری آن سپری کرده در ۳۵۰ صفحه و با ۱۱۰ تصویر در سه بخش تدوین شده است که بخش اول با عنوان «تاریخِ تشیّع در یزد» با تحلیل زمان ورود اسلام به یزد، گذر امام رضا (ع) از استان و نیز حضور نوادگان ائمه (ع) در میان مردم، به ریشه دار بودن ارادت مردم یزد به اهل بیت (ع) صحّه می‌گذارد و با بررسی کتیبه‌ها، سنگ نبشته‌ها و اسناد تاریخی، وجود مذهب شیعه در استان یزد را در دوران قبل از حکومت صفویه به اثبات می‌رساند.
وی ادامه داد: بخش دوم «فرهنگ عامه» است که با پژوهش‌های میدانی و پرس و جو از آگاهان گردآوری شده است. در این بخش آداب و رسوم و سنت‌های مردم استان که برای حفظ نام و یاد مولایشان در سده‌های گذشته انجام شده در ۸ فصل با سرفصل‌های جشن‌ها، سوگواری‌ها، باورها، نغمه‌های عامیانه، قصه‌های عامیانه، ضرب المثل‌ها، ورزش زورخانه‌ای و موقوفات آمده است.
هاشمی‌پور در مورد بخش سوم این کتاب تصریح کرد: بخش سوم سروده‌های شاعرانِ مدحت گوی مولای موحدان از قرن دهم تاکنون است که در این استان می‌زیسته‌اند.
البته این نویسنده یزدی با عنایت به ماه عزاداری محرم نیز تصریح کرد: ارادت مردم یزد به سیدالشهدا نیز به قرن‌های دور بر می‌گردد و در اوایل قرن دوم هجری ( حدود سال ۱۳۰ ه. ق) در تاریخ یزد می‌توان جست.
وی تصریح کرد: زمانی که مردم یزد از جور آخرین حاکم اموی ( ابوالعلاء طوقی) به ستوه آمده بودند، همزمان با خروج ابومسلم خراسانی، او را همراه با علم یزید که برایشان نشانه فتح کربلا بود در قلعه‌اش سوزاندند و این ارادت قرنهاست که ادامه دارد و با گذشت زمان نه تنها کمرنگ نشده بلکه پرفروغ تر گشته است.
منبع:ایسنا