قدرت نمایی فضای مجازی مساوی با مرگ کتاب خوانی

در بررسی موانع فرهنگ کتابخوانی در کشور می توان به عدم احساس نیاز به مطالعه از سوی اقشار مختلف جامعه، گرانی و دغدغه معاش، گسترش فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال، عدم عادت به مطالعه به‌خصوص از دوران کودکی، سطح کیفی آثار چاپی و غیره نام برد.
*انتخاب کتاب کاغذی یا کتاب الکترونیکی
در گذشته نه چندان دور انتخاب مردم مطالعه کتابهای کاغذی بود زیرا مزایای خوبی چون انتقال حس خوب، یادگیری بهتر، خستگی و آسیب جسمی کمتر، سادگی و همیشگی بودن، حفظ حقوق نویسنده و ناشر را بهمراه داشته اما با تغییر شرایط در رقابت با تکنولوژی جا مانده است زیرا کتاب الکترونیکی به سبب قیمت کمتر، آبدیت آسان و استفاده راحتتر تکتازمیدان در حوزه مطالعه البته در کشورهای کم توسعه یافته چون ایران شده است.
*کرونا وتاثیر آن در سرانه مطالعه
با شیوع کرونا و تعطیلی اماکن عمومی در بسیاری از بخشها، کتابخانه ها نیز از این امر مستثنی نبودند، کابوس بیماری همگیر و انتقال سریع آن از طریق دستها این ترس و واهمه مردم را در استفاده از کتابهای مشترک نیز تحت الشعاع قرار داد.
به دنبال قرنطینه طولانی، احتمال کاهش بیشتر سرانه مطالعه داشتیم و حتی این امر کتابفروشی ها و انتشارات را نیز تحت الشعاع قرار داده و بسیاری از آنها را به مرز ورشکستگی کشاندبنابراین باید راه دیگری برای دسترسی به کتاب اتخاذ تا جایگزین حضور فیزیکی افراد در کتابخانه ها می شد.
*کرونا و آیین معارفه کتاب دیجیتالی در جامعه
در زمان کرونایی استقبال مردم از کتابهای دیجیتالی که امکان دسترسی مطالعه را بیشتر, امن تر و وسیع ترمی کرد سبب شد تا کسانیکه در حوزه کتاب کاغذی نیز فعالیت داشتند خود را با شرایط موجود مطابقت داده و راه دیگری برای فروش محصولات خود برگزینند تا بتوانند متناسب با شرایط کرونایی فعالیت کنند.
* کسب رتبه نخست مازندران در کشور درساخت کتابخانه‌ در سال ۹۹
و اما اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان مازندران در مصاحبه ای از کسب رتبه نخست مازندران در کشور درساخت کتابخانه در سال ۹۹خبر داد.
همچنین در ۶ ماه نخست امسال ۱۰ هزار مورد تولید محتوی اعم از شبکه  اجتماعی و کتابخانه های مازندران داشتیم.
مازندران با داشتن ۱۱۷ کتابخانه رتبه نخست را به خود اختصاص داده و طبق آمار این اداره ۱۲ کتابخانه امسال افتتاح شد و این در حالی است که ۲۵ پروژه نیمه کاره در مازندران داریم.
موفقیت و توجه اداره کل در ساخت فضای فیزیکی، اقدامات اساسی انجام شده در فضای مجازی و همگام شدن با شرایط فعلی و اتخاذ تصمیمات و اجرا برنامه های متنوع یعنی تلاش برای افزایش سرانه مطالعه در جامعه و بروزآوری منابع کتابخانه ها بوده است.
اما کرونا این مهمان ناخوانده آیا میتواند با این تدابیر مسئولان عقب نشینی کند؟ واقعیت امر نه زیرا هنوز  تکتاز میدان بوده و توانسته بسیاری از کتابفروشی ها را به مرز ورشکستگی بکشاند.
*در راستای افزایش سرانه مطالعه در بابل ارسال رایگان کتاب به درب منازل   
با وجود کرونا و ترس از حضور در اماکن عمومی ازجمله کتابخانه ها اقدام قابل تقدیر رییس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان بابل ارسال وعودت رایگان کتابهای مورد نیاز به درب منازل اعضا کتابخانه ها در سطح شهرستان است.
رییس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان بابل در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اقدامات انجام شده در این شهرستان اظهار کرد: شهرستان بابل با بیش از ۵۰۰هزار نفر جمعیت دارای ۱۲ کتابخانه نهادی و ۶ کتابخانه مشارکتی است.
علیرضا اوشیب نتاج با بیان اینکه پنج پروژه نیمه تمام در شهرستان بابل در دست اقدام است، افزود: مصوب کمیته برنامه ریزی برای این پنج پروژه یک میلیارد و ۴۳۵میلیون تومان است.
این مسئول از انجام اقدامات اساسی در حوزه کتابخانه های شهرستان بابل خبر داد و گفت: یکی از مشکلات شهرستان بابل مشکل عدیده ابنیه و نگهداری ساختمان بود که نیاز به اعتبار قابل توجه داشت که با پیگیری مختلف در دوسال گدشته موفق شدیم ۷۰ درصد مشکلات را در این حوزه مرتفع کنیم.
رییس کتابخانه های عمومی شهرستان بابل از راه اندازی نخستین بخش همراه کودک مازندران در کتابخانه مرحوم فقید آیت الله روحانی(ره) خبر داد وتصریح کرد:  همچنین راه اندازی، تجهیز و رنگ آمیزی بخش کودک کتابخانه مرحوم فقید آیت الله روحانی(ره) کتابخانه امیرکلا و کتابخانه نجاریان بابل انجام شد.
وی ادامه داد: احداث سلف سرویس، تعمیر و تجهیز سرویس بهداشتی و وضوخانه و نمازخانه و احداث بوفه غذاخوری کتابخانه مرحوم روحانی، بازسازی، تجهیز و اقدامات عمرانی کتابخانه کتی بابل با اعتبار ۱۰۰ میلیون تومان، افتتاح کتابخانه عمومی بیشه سر با اعتبار ۷۰ میلیون تومان، بازسازی و زیباسازی کتابخانه عشقعلی آقاجانی مرزون آباد با اعتبار ۳۰ میلیون تومان، افتتاح کتابخانه روستای الله چال از اقدامات انجام شده در حوزه توجه به فضای فیزیکی کتابخانه ها بود.
اوشیب نتاج خاطرنشان کرد: خرید منابع موردنیاز کتابخانه ها به مبلع ۶۰ میلیون تومان در فاز نخست و اقدام به خرید منابع در مرحله دوم با اعتبار ۶۰ میلیون تومان دیگرتا آخر سال برای به روزرسانی منابع کتابخانه ها از دیگر اقدامات است.
رییس کتابخانه های عمومی شهرستان بابل از راه اندازی بخش نابینایان در کتابخانه شهید نجاریان بابل خبر داد وگفت: وجود ۵۰۰ نابینا در شهرستان بابل و نیاز مبرم این قشر برای دسترسی آسان تر به نوآوری های حوزه مطالعه  سبب راه اندازی بخش ویژه این اقشار کتابخانه نجاریان  شد.
وی با اشاره اینکه همه نابینایان شهرستان می توانند کاملا رایگان تلفنی عضو کتابخانه شوند، ادامه داد: دراین راستا اعضا عضو کتابخانه در صورتی که نیازبه سی دی داشته باشند کاملا رایگان برای آنها رایت و درب منازل در اختیار آنها قرار می گیرد.
این مسئول همچنین از راه اندازی بخش ناشنوایان در آینده نزدیک خبرداد و گفت:بخش ناشنوایان نیز با تلویزیون،پرینتر و غیره  تجهیز شده است و منتطر منابع ویژه از کشور و استان هستیم تا این بخش نیز افتتاح شود.
اوشیب نتاج تصریح کرد: به مناسبت ۲۴آبان روز کتاب و کتابخوانی با هماهنگی با بخش زنان و زایمان بیمارستان یحیی نژاد بابل مقرر شد اسامی نوزادان متولدین ۲۴ آبان در اختیار ما قرار گیرد تا با حضور در بیمارستان به مادران هر نوزاد به پیشنهاد وتشخیص بیمارستان یک کتاب اهدا شود تا این روز در ذهن مادران ماندگار شود.
وی افزود: با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی اماکن عمومی یکی از حوزه های زیربنایی کشور که دچار چالش عدیده شد بخش کتابخانه ها در سطح ملی  بود که باید تدابیر اساسی در این حوزه اتخاذ می شد که بتوانیم هماهنگ با شرایط روز جلوی کاهش سرانه مطالعه در کشور گرفته شود.
رییس کتابخانه های عمومی شهرستان بابل با اشاره به اینکه ورود به فضای مجازی از جمله اقدامات انجام شده بود، عنوان کرد: ایجاد  اینستاگرام،گروه واتساپ و تلگرام برای اعضا هر کتابخانه به صورت مجزا برای نقد و بررسی وکتابخانی مجازی، هماهنگی و تعامل با آموزش وپرورش برای استفاده از ظرفیت فضای مجازی آن از دیگراقدامات انجام شده است.
*کرونا و تعطیلی ۳۴ مغازه فروش لوازم و التحریر در بابل
مدیر اتحادیه کتاب و لوازم والتحریر در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: ۱۸۵ مغازه کتابفروشی و لوازم و التحریر دارای مجوز تحت پوشش اتحادیه کتاب و لوازم و التحریر شهرستان بابل قرار دارد که  ۳۳ مورد مغازه کتابفروشی  است و از سال ۹۸ و ۹۹ شاهد بسته شدند ۳۴ مغازه فروش لوازم التحریر بودیم.
منوچهرایراندوست از تاثیر منفی کرونا دراین حوزه خبر داد و افزود: خود اتحادیه در دوران کرونا ۱۳ میلیون تومان متضرر شده است.
این مسئول با اشاره به اینکه تنها اتحادیه در کشور بودیم که پنج سال متوالی رتبه نخست کشور را در امر  صدور مجوز،نظارت، پاسخگویی به شکایات،بازدید مکرر، رعایت قوانین داشتیم،تصریح کرد: قبل از کرونا به محض تعطیلی یکی از اعضا ۱۵ درخواست جایگزینی داشتیم اما امسال با تعطیلی ۳۴ اعضا تنها سه درخواست جایگزینی شده است.
وی با بیان اینکه کرونا عملا ورشکستگی اعضا را بهه همراه داشته و سبب شده فعالان این عرصه دچار مشکل شوند،  خاطرنشان کرد: با وجود مشکلات عدیده اعضا این اتحادیه اما عملا دولت برای مرتفع شدن این مشکل نه تنها اقدام اساسی نداشته بلکه طی دو سال اخیر مدیریت و توزیع کتابها درسی را از این صنف گرفته و خودش اقدام به توزیع آن در مدارس  به جای کتابفروشی ها نموده است که مانع اندک درآمد اعضا این صنف شده است.
ایراندوست گفت: طی نامه ای از اداره ارشاد شهرستان مبنی بر معرفی اعضا صنف برای دریافت وام کرونایی اما تاکنون هیچ یک از اعضا ما از این وام بهره مند نشدند .
گزارش:مریم عبدی
منبع: ايسنا