فعالیت عکاسان خبری و مستند اجتماعی در دوران کرونا کم شد
سیف‌الله صمدیان ـ عکاس و فیلم‌ساز ـ درباره فعالیت عکاسان خبری و مستند اجتماعی می‌گوید: متأسفانه فعالیت عکاسان خبری و مستند اجتماعی در دو سه سال اخیر کم شده است؛ چراکه عکاسان یا باید با هزینه شخصی و یا با حمایت رسانه و آژانسی که در آن فعال هستند مجموعه‌های عکس را کار کنند ولی این امر نسبت به گذشته کمتر اتفاق می‌افتد و به ندرت شاهد این هستیم که عکاسان به دنبال یک سوژه مستند اجتماعی در یک استان دیگر یا خارج از کشور بروند.
دبیر جشن تصویر سال در ادامه صحبت‌هایش با ایسنا، بیان می‌کند: همین امر موجب شده تا فعالیت جدی در رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های چاپی کمرنگ شود. طبیعتا زمانی که فعالیت جدی عکاسان کمرنگ می‌شود، تبعاتش در تصویر سال هم نمود پیدا می‌کند ولی در دوره اخیر سعی کردیم همچون دوره‌های گذشته موارد مهم تصویر در عرصه خبری را از دست ندهیم. با این حال عمده کارهای مستند اجتماعی در نوزدهمین دوره جشن تصویر سال به عکاسان محلی یا نوپا تعلق داشتند.
او در راستای تأثیر کاهش فعالیت جدی عکاسی خبری و مستند اجتماعی بر جشن تصویر سال بیان می‌کند: باوجود این امر در دوره نوزدهم بسیار بیشتر از دوره‌های قبل عکس داشتیم؛ چون حتی اگر تعداد عکس‌های موبایلی را هم در نظر بگیریم به حدی زیاد بود که مجبور شدیم دو تا از اتاق‌های گالری نامی را در اختیار عکس‌های موبایلی قرار دهیم؛ یعنی حدود ۴۰۰ فریم از بین ده‌ها هزار عکسی که برای بخش موبایلی ارسال شده بود.
این عکاس ادامه می‌دهد: همچنین در بخش‌های خبری نیز بجز عکاسان داخلی، عکاسان شاخصی که طی سال خارج از ایران فعالیت کرده بودند همچون مجید سعیدی که در افغانستان کار کرده بود یا امین جمالی از مسابقات المپیک زمستانی پکن برای ما گزارش تصویری فرستاده بودند. با این حال در دوره نوزدهم به خاطر اتفاقاتی که مثلا در اصفهان رخ داد، عکاسان خبری حرفه‌ای حضور نداشتند یا اگر داشتند عکس‌های خود را بنابر دلایلی ارائه ندادند. ولی ما منتخبی از عکس‌های مرحله اول تجمعات زاینده رود را که توسط عکاسان اصفهان ثبت شده بود در بخش خبری نمایش دادیم. به طور کلی هر چقدر که در مطبوعات ایران عکس خبری ببینید نمود آن را به همان نسبت در تصویر سال هم می‌بینید.
از صمدیان درباره تأثیرات کرونا بر دنیای تصویر می‌پرسیم. می‌گوید: کرونا چیزی نبود که تنها در یک عرصه و در یک بخش از هنر جهان بخواهیم تفاوتش را ببینیم. کرونا شکل برخورد ذهنی عکاسان را با جهان اطرافشان به لحاظ بصری تغییر داد و به طور کلی بر جهان بینی عکاسان، فیلم سازان و کاریکاتوریست‌ها تأثیر قطعی داشته است. کرونا موجب شد که در برخورد عاطفی با موضوعات اطرافمان و حتی تصویر همه چیز خیلی تغییر کند؛ این تغییر برای من هم در مقام هنرمند بود و هم در مقام برگزارکننده جشن تصویر سال.
او ادامه می‌دهد: فضای مجازی در کنار اثرات مثبت و منفی که برای بشر داشته است، فضای ارائه سریع‌تری را در دسترس انسان‌ها قرار داده است؛ یعنی اگر در خانه بودید، امکان بیرون رفتن نداشته و یا در قرنطینه بودید، می‌توانستید عکاسی کنید و سریع آن را نمایش دهید. ولی در ارائه عمومی‌تر با محدودیت‌هایی مواجه بودیم؛ به لحاظ ورود تماشاچی به سالن و رعایت پروتکل‌ها. با این حال در این مدت کوتاه نیامدیم و حداکثر تلاش خود را کردیم که گالری‌هایمان را حتی با اعمال محدودیت باز نگه داریم.
باتوجه به اینکه دوره بعدی جشن تصویر سال با بیستمین سالگرد آن مصادف خواهد بود از صمدیان درباره برنامه‌هایی که برای این دوره در نظر گرفته‌اند، سوال می‌کنیم. پاسخ می‌دهد: برای بیست سالگی جشن تصویر سال برنامه‌های بسیار ویژه‌ای خواهیم داشت که در نوع خودش برای فرهنگ تصویری ایران بی‌نظیر خواهد بود. در دوره آینده همزمان با خانه هنرمندان فضاهای دیگری را به انعکاس نمایشگاهی چکیده‌ای از ۲۰ سال گذشته ایران در عرصه‌های مختلف عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، پوستر و فیلم اختصاص خواهیم داد. همچنین ارائه و فراخوان ما در تصویر سال تفاوت چشم گیری خواهد داشت که به موقع اعلام خواهیم کرد.
او بیان می‌کند که در آستانه بیستمین دوره جشنواره فیلم تصویر، در نظر دارند اولین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم خود را تحت عنوان «سینمای تک نفره» (مولف) برگزار کنند و اضافه کرد: «جشنواره فیلم تصویر افتخار دارد از امسال بخش بین المللی خود را برای نمایش این گروه از فیلم‌ها اختصاص دهد و جایزه‌ای تحت عنوان «جایزه عباس کیارستمی» به فیلمسازان برگزیده در بخش‌های داستانی و مستند اهدا کند.»
او ادامه می‌دهد: امسال یک جایزه برای بخش هنر جدید که شامل فیلم‌های ویدیو آرت، مالتی مدیا، موزیک ویدیو و شکل‌های دیگری از فیلم‌سازی در جهان امروز با انقلاب دیجیتال هست خواهیم داشت. درواقع در جایزه «هنر جدید» به هر شکلی به غیر از شکل‌های رایج مستند، انیمیشن، فیلم کوتاه داستانی و حتی مستند تجربه جایزه خواهیم داد. همچنین در عرصه ملی از سال بیستم به بهترین فیلم چه مستند و چه داستانی جایزه‌ای به نام یکی از فیلمسازان معتبر خواهیم داشت که بعدا جزئیات آن را اعلام خواهیم کرد.
«در حوزه های دیگر تصویر سال چطور؟» بیان می‌کند: برای بین المللی کردن همه حوزه‌ها امکانات ارائه، زمانبندی و اجرایی لازم را نداریم به همین جهت فعلا به جشنواره فیلم بسنده خواهیم کرد ولی در سایر حوزه‌ها، حتما با استفاده از تجریبات دوره‌های گذشته ارائه بسیار پخته‌تری را خواهیم داشت. البته شاید در سال‌های آینده بتوانیم در موضوعات عمومی جمع بیشتری را در بخش مسابقه داشته باشیم.