خرده فروشی آنلاین چیست؟
خرده فروشی آنلاین فرآیندی است که به مشتریان امکان می‌دهد محصولات، خدمات و اطلاعات موردنیاز خود را از طریق اینترنت جستجو، انتخاب و خریداری کنند. خرده‌فروشی الکترونیکی (E-Retailing, E-Tailing) به معنی فروش کالاهای خرده‌فروشی با استفاده از ابزارهای الکترونیکی، به ویژه اینترنت است. این واژه برای اولین بار در اوایل سال 1995 در اینترنت استفاده شد. می‌توان گفت خرده‌فروشی الکترونیکی مترادف مدل کسب‌وکار B2C در بستر تجارت الکترونیک است. اگرچه خرده فروشی آنلاین یا الکترونیکی یک مدل کسب‌وکار مستقل با اجزای خاص خود مانند مدل اعتماد، پرداخت اینترنتی، فرایند تحویل و غیره است، اما در واقع از نظر ماهیت یک زیرمجموعه از تجارت الکترونیک است، بنابراین می‌توان گفت خرده فروشی آنلاین یک مدل تجاری B2C (کسب‌وکار با مشتری) است که معامله‌ای بین فروشنده و مصرف‌کننده نهایی انجام می‌شود. در واقع خرده فروشی شکلی از کسب و کار است که محصولات یا خدمات را به مصرف‌کنندگان یا کاربران نهایی می‌فروشد. محصولات فروخته شده در تجارت خرده‌فروشی برای فروش مجدد نیستند بلکه برای مصرف، مصرف‌کنندگان نهایی هستند. به عبارت دیگر، خرده‌فروشی آخرین توقف در زنجیره تامین بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است.
خرده فروشی آنلاین (اینترنتی) چیست؟
خرده فروشی آنلاین نوعی تجارت الکترونیک است که به موجب آن یک کالا یا خدمات را مستقیماً از طریق یک وبسایت به مصرف‌کنندگان می‌فروشد. این وب سایت ممکن است متعلق به آنها باشد یا متعلق به یک خرده فروش یا بازار بزرگتر مانند آمازون باشد. خرده فروشی آنلاین مفهومی مشابه خرده فروشی خرید آجر و ملات ساختمان است. در خرده‌فروشی آنلاین خریداران وارد فروشگاه می‌شوند، فهرستی از محصولات را جستجو می‌کنند و سپس هزینه کالاهای خود را در هنگام تسویه‌حساب پرداخت می‌کنند. فقط تفاوت در این است که خرده فروشی آنلاین از طریق اینترنت انجام می‌شود در حالی که خرید آجر و ملات به صورت حضوری انجام می‌شود.
خرده فروشی آنلاین در مقابل تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک به عمل خرید و فروش کالا، خدمات یا اطلاعات در اینترنت اشاره دارد. مدل‌های تجارت الکترونیک زیادی وجود دارد. در اینجا رایج‌ترین مدل‌ها را معرفی کرده‌ایم:
فروش مستقیم به مصرف‌کننده (B2C) : خرده فروشان آنلاین که کالاها یا خدمات را از طریق وبسایت‌ها یا بازارهای خود به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند.
فروش مستقیم به تولیدکنندگان (B2B): خرده فروشان آنلاین که کالاها یا خدمات را به مشتریان تجاری از طریق وبسایت‌های خود یا از طریق بازار می فروشند.
فروش مصرف‌کننده به مصرف‌کننده (C2C): مصرف‌کنندگان کالاها یا خدمات خود را به مصرف‌کنندگان دیگر می‌فروشند. مصرف‌کنندگان معمولاً با استفاده از یک وبسایت واسطه تراکنش را تسهیل می‌کنند.
فروش مصرف‌کننده به کسب و کار (C2B): مصرف‌کنندگان کالاها یا خدمات خود را به خریداران تجاری می‌فروشند. آنها ممکن است این کار را از طریق وبسایت شخصی خود یا یک بازار آنلاین انجام دهند.
خرده فروشی آنلاین نوعی تجارت الکترونیک است که معمولاً در دسته‌های B2C یا B2B قرار می‌گیرد.
خرده فروشی آنلاین ایران
خرده فروشی آنلاین در ایران به عنوان یک روش محبوب برای خرید و فروش کالاها و خدمات شناخته می‌شود. با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی و افزایش استفاده از اینترنت در جامعه، خرده فروشی آنلاین در ایران نقش مهمی در تسهیل فرآیند خرید و فروش برعهده دارد.
خرده فروشی آنلاین در ایران شامل چندین دسته‌بندی است که هر یک به صورت جداگانه عمل می‌کنند. بعضی از سایت‌ها به عنوان بازار آنلاین عمل می‌کنند و کالاها را به صورت مستقیم از فروشگاه‌ها و تولیدکنندگان تامین می‌کند. برخی سایت‌های دیگر نقش واسط بین خریداران و فروشگاه‌ها را بازی می‌کند و کالا را به صورت غیرمستقیم تامین می‌کند.
خرید اینترنتی در ایران نسبت به روش‌های سنتی خرید (مثل خرید حضوری) دارای مزایا و معایب خود است. بین مزایا می‌توان به راحتی و سرعت خرید، دسترسی به تنوع بالا از کالاها، قابلیت مقایسه قیمت و نظرات کاربران، تخفیفات و پروموشن‌های منحصربفرد و همچنین تحویل سریع کالا اشاره کرد. اما در عین حال، عدم لمس کالا قبل از خرید، مشکلات مربوط به تحویل کالا و عدم اعتماد، پرداخت اینترنتی و … می‌توان جزو معایب آن دانست. با توجه به اینکه خرده فروشی آنلاین در ایران همچنان در مراحل اولیه خود قرار دارد، بسیاری از سایت‌ها و شرکت‌ها در حال توسعه و رشد هستند. در اینجا تعدادی از خرده‌فروشی‌های آنلاین ایران که از محبوبیت بسیاری برخوردار هستند فهرست کرده‌ایم:
- دیجی کالا
- مالتینا
- زنبیل
- بارجیل
- آلین لند
- ویستور
- تیمچه
- بروز کالا
- اکالا
- علی بابا
فروشگاه خرده فروشی آنلاین
فروشگاه خرده فروشی آنلاین یک پلتفرم است که به مشتریان امکان می‌دهد محصولات را به صورت آنلاین خریداری کنند. این فروشگاه‌ها معمولاً مجموعه‌ای از محصولات را در دسته‌بندی‌های مختلف ارائه می‌دهند، شامل لباس، لوازم الکترونیک، لوازم خانگی، لوازم آرایشی بهداشتی و غیره. در حال حاضر تعداد زیادی از خرده فروشی‌ها در ایران به صورت آنلاین فعالیت دارند و این موضوع برای مشتریان بسیار جذاب و مورد رضایت بوده چرا که به راحتی می‌توانند از طریق وبسایت فروشگاه‌های آنلاین در هر زمان و مکان خرید خود را انجام دهند و به آسانی آن را با بهترین کیفیت و بسته‌بندی دریافت نمایند. به طور مثال فروشگاه آنلاین دیجی‌کالا، فروشگاه آنلاین خانومی، فروشگاه آنلاین بانه دات کام، فروشگاه آنلاین بارجیل و …. جزو فروشگاه‌های آنلاینی هستند که نیاز مشتری را به با توجه به سلیقه، ذائقه، میزان بودجه و … رفع می‌کنند. خرید اینترنتی از فروشگاه‌های آنلاین دارای مزایایی است که در زیر آنها را فهرست کرده‌ایم.
مزایای فروشگاه خرده فروشی آنلاین شامل:
- راحتی و سهولت: مشتریان قادر خواهند بود تمام خریدهای خود را در زمان و مکان دلخواه خود از طریق این پلتفرم انجام دهند.
- تنوع: فروشگاه‌های خرده فروشی آنلاین علاوه بر اینکه به محصولات گسترده‌ای دسترسی دارند، قادر به نمایش تصاویر و جزئیات کامل درباره هر کالا مثل قیمت، اندازه، رنگ و نظرات مشتریان هستند.
- قیمت مناسب: به دلیل کاهش هزینه‌های اجاره فضا و نیروی کار، فروشگاه‌های خرده فروشی آنلاین معمولاً قادر به ارائه قیمت‌های رقابتی‌تر نسبت به فروشگاه‌های سنتی هستند.
- تحویل سریع: بسیاری از فروشگاه‌های خرده‌فروشی آنلاین امکان تحویل سریع محصولات را دارند و مشتریان معمولاً در عرض چند روز کالاهای خود را درب منزل یا محل کار دریافت می‌کنند.
- پشتیبانی: بسیاری از فروشگاه‌های خرده فروشی آنلاین پشتیبانی 24 ساعته برای پاسخگوئی به سوالات مشتريان دارند و به صورت آنلاین یا تلفني با آنها در ارتباط هستند.
با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی فروشگاه‌های آنلاین جایگاه ویژه‌ای در میان فروشندگان و مشتریان پیدا کرده‌اند و تا حد زیادی باعت آسایش و صرفه‌جویی در زمان و هزینه شده‌اند.
خرده فروشی‌های موفق
شرکت‌های خرده‌فروشی در فروش کالاها و یا خدمات به مصرف‌کنندگان تخصص دارند. محصولات فروخته شده توسط خرده‌فروشان شامل پوشاک، جواهرات، لوازم خانگی، لوازم خانگی کوچک، لوازم الکترونیکی، مواد غذایی و محصولات دارویی است. خدمات نیز طیف وسیعی را پوشش می‌دهند و شامل اجاره ابزار و تجهیزات، داروخانه‌ها، مراقبت از خودرو و … می‌شوند. حجم زیادی از خرده‌فروشی بخشی از مخارج مصرف‌کننده است که حدود دو سوم فعالیت اقتصادی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. در اینجا تعدادی از خرده‌فروشی‌های موفق و معروف در جهان را لیست کرده‌ایم:
- وال‌مارت (Walmart)
- تارگت (Target)
- کوستکو (Costco)
- آمازون (Amazon)
- تسکو (Tesco)
- کارفور (Carrefour)
- الدی (Aldi)
- لیدل (Lidl)
- ایکیا (IKEA)
- هوم دیپوت (Home Depot)
انواع خرده فروشی
در سال‌های اخیر خرده‌فروشی در ایران و جهان تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته است. خرده فروشی را می‌توان به پنج نوع تقسیم کرد. در اینجا انواع خرده فروشی را فهرست کرده‌ایم:
خرده‌فروشی فروشگاهی: این شامل انواع مختلف فروشگاه‌های خرده‌فروشی مانند فروشگاه‌های بزرگ، فروشگاه‌های تخصصی، سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های رفاه، نمایشگاه‌های کاتالوگ، داروخانه‌ها، سوپراستورها، فروشگاه‌های تخفیف دار، فروشگاه‌های با ارزش بالا و غیره است.
خرده فروشی غیرفروشگاهی: خرده فروشی غیرفروشگاهی نوعی خرده فروشی است که در آن معامله در خارج از مغازه‌ها یا فروشگاه‌های معمولی انجام می‌شود. بیشتر به دو نوع تقسیم می‌شود. فروش مستقیم (که در آن شرکت از روش‌های مستقیم مانند فروش در محل استفاده می‌کند) و فروش خودکار (نصب ماشین‌های فروش خودکار که محصولات مختلفی را بدون نیاز به خرده‌فروش انسانی به فروش می‌رسانند) ارائه می‌کنند.
خرده‌فروشی شرکتی: شامل خرده‌فروشی از طریق کانال‌های شرکتی مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای، حق رای دادن و شرکت‌های تجاری است. خرده‌فروشی شرکتی بر خرده‌فروشی کالاهای تنها برند مادر یا شریک تمرکز دارد.
خرده‌فروشی اینترنتی: خرده‌فروشی اینترنتی یا خرده‌فروشی آنلاین بر اساس مفهوم مشابهی از فروش مقادیر کم کالا به مصرف‌کننده نهایی کار می‌کند، اما آنها بازار بزرگ‌تری را ارائه می‌کنند و یک فروشگاه خرده‌فروشی فیزیکی ندارند که مشتری بتواند به آنجا برود و محصول را لمس یا امتحان کند.
خرده فروشی خدمات: خرده فروشان همیشه کالاهای ملموس را نمی‌فروشند. عرضه های خرده فروشی نیز شامل خدمات می شود. هنگامی که یک خرده فروش با خدمات سروکار دارد، به این فرآیند، خرده فروشی خدمات می گویند. رستوران ها، هتل ها، بارها و غیره نمونه هایی از خرده فروشی خدمات هستند.
آینده خرده فروشی آنلاین در دنیا
خرده فروشی همواره یکی از صنایع مهم و حیاتی در جوامع بشری بوده است. با گذشت زمان و تحولات فناوری، خرده فروشی نیز تغییرات بسیاری را تجربه کرده است و در آینده نیز تحولات بزرگی را پیش رو خواهد داشت. آینده فروشگاه‌های آنلاین و خرید تا حد زیادی به ثبت الگوهای رفتار خرید مصرف‌کننده بستگی دارد. همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد سبک خرید مصرف‌کنندگان بصورت کلی تغییر کند طوری که آنها حتی خریدهای روزمره خود را نیز آنلاین سفارش می‌دادند. این تغییرات نه تنها شرایط موجود را تغییر داد، بلکه آینده فروشگاه های آنلاین را نیز متحول کرد.
یکی از تحولات مهم در آینده خرده فروشی، تغییر در روش های خرید و فروش خواهد بود. با پیشرفت فناوری ارتباطات و اینترنت، خرید آنلاین به شدت رواج پیدا کرده است و در آینده نقش آن بسیار بزرگتر خواهد شد. مصرف کنندگان قادر خواهند بود با استفاده از دستگاه‌های هوشمند خود، کالاهای مورد نیاز خود را به سادگی و در هر زمانی که می‌خواهند سفارش دهند و به صورت آنلاین خریداری کنند. این روند باعث کاهش نیاز به فروشگاه‌های سنتی خواهد شد و مراکز خرده فروشی بیشتر به صورت آنلاین خدمت‌رسانی خواهند کرد.
در آینده، تکنولوژی‌های پیشرفته مانند واقعیت افزوده و هوش مصنوعی نیز در صنعت خرده فروشی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. با استفاده از واقعیت افزوده، مصرف کنندگان قادر خواهند بود تجربه خریدی متفاوت و جذاب را در محل‌های خرده فروشی داشته باشند. همچنین، با استفاده از هوش مصنوعی، فروشندگان می‌توانند بهترین راهکارها برای جذب مشتریان و بهبود تجربه خرید آنان را پیدا کنند. علاوه بر این، در آینده خرده‌فروشی بیشتر به سمت پایداری و حفاظت از محیط زیست هدایت خواهد شد. با افزایش آگاهی مصرف کنندگان درباره تاثیرات منفی تولید و مصرف بر محیط زیست، خرده فروشان متعهد به استفاده از مواد قابل تجدیدپذیر و دوستدار محیط زیست خواهند شد. همچنین، استفاده از بسته‌بندی‌های قابل بازیافت و کاهش استفاده از پلاستیک نیز در آینده رواج خواهد داشت.
با توجه به تحولات فناوری و تغییر در نیازها و ترجیحات مصرف کنندگان، خرده فروشی در آینده به شکلی جذاب‌تر و هوشمندتر خواهد بود. این صنعت باید با تغییرات رو به رو شده و تلاش کند تا با رقابت در بازار جهانی، بتواند بازار خود را حفظ کند و به رشد و پیشرفت ادامه دهد.